Het IJburg College (link naar artikel uit special durven, delen, doen) is een brede school voor vwo, havo en vmbo in Amsterdam. De school valt onder het bestuur van Stichting Samenwerkingsschool voor Algemeen Bijzonder Voortgezet Onderwijs IJburg. De school is gestart in 2006, en heeft inmiddels ruim 1500 leerlingen en 170 medewerkers, verdeeld over twee locaties. Centraal in haar visie staat de leergemeenschap, waaraan medewerkers, leerlingen, en ouders of verzorgers, samen bouwen.
Het IJburg College heeft een vast dagritme, met vaste begin- en eindtijden. Elke schooldag hebben leerlingen verschillende en afwisselende leeractiviteiten, zodat ze zo geconcentreerd mogelijk kunnen werken en leren. Daarbij werken de leerlingen in de onderbouw afwisselend in hetero- en homogene groepen, gemengd dan wel op hun eigen niveau: samen waar dat kan en op niveau waar nodig. De stamgroepen of coachgroepen vormen de thuisbasis voor de leerlingen en hebben een evenwichtige opbouw naar niveaus.
De missie van het IJburgcollege staat overal in de school centraal: Alle leerlingen zoveel mogelijk laten leren, in een leergemeenschap, over zichzelf en de wereld om hen heen. In het onderwijsconcept wordt rekening gehouden met verschillen tussen leerlingen, leerlingen leren van en met elkaar, en zo veel mogelijk in relatie tot de werkelijkheid, in ‘echte’ situaties.
Het IJburg College verwoordt de beoogde ‘andere doelen’ als volgt:
Iedereen zoveel mogelijk laten leren over zichzelf en de wereld om hen heen. Dit leren begint met leren over jezelf, wie ben ik, wat kan ik, wat vind ik moeilijk. Daarna komt het leren over de wereld, zodat het geleerde betekenisvol wordt. De school besteedt veel tijd aan activiteiten die persoonlijke ontwikkeling bevorderen. Ze vindt het belangrijk dat leerlingen ‘gezien’ worden, daarom is gekozen voor kleinschaligheid (school is opgedeeld in deelscholen), en een intensief mentoraat.
Een van de centrale aandachtspunten in het onderwijs is dat leerlingen eigenaarschap ontwikkelen over hun eigen leerproces. Op de website van de school wordt dit als volgt geformuleerd:
Zelfsturend leren wordt op het IJburg College op verschillende manieren bevorderd. In het onderwijskundig concept speelt dit thema een belangrijke rol, bij de wijze waarop het onderwijs vorm krijgt op deze school, namelijk het leren in leergemeenschappen, en in de coachende begeleiding bij het intensief vormgegeven mentoraat.
Onderwijskundig concept
Het IJburg College heeft een koers uitgezet in de vorm van een onderwijskundig concept, beschreven in vijf ontwerpprincipes (“De vijf van IJburg”). Deze principes worden gebruikt bij het ontwerpen van het onderwijs en een les. De vijf ontwerpprincipes zijn:
Altijd interactie van hoge kwaliteit. De experts (de docenten) creëren vertrouwen en veiligheid en tonen waardering. Ze zijn samen met de leerling gericht op het einddoel, ze maken samen met de leerling de les. De leerling wordt hiermee mede-eigenaar van zijn leerproces. De experts brengen ook het gezamenlijke belang van het leren over en stellen vragen gericht op verbinden van kennis en het toepassen ervan.
Echte opdrachten in de werkelijkheid. Experts proberen opdrachten zoveel mogelijk echt te maken, in de echte wereld, of de werkelijkheid de school in te brengen. Externen geven leerlingen feedback op hun prestatie of eindproduct.
Heldere en ambitieuze doelen. Door de expert wordt vooraf helder uitgelegd waar een taak of opdracht aan moet voldoen op welk niveau en wat een leerling kan doen om een hoger niveau te behalen. Hierbij zijn de leerdoelen duidelijk voor de leerling. Bij een opdracht (individueel of samen) blijft de leerling altijd individueel aanspreekbaar en geeft de expert de leerling feedback op inhoud, opbrengst, proces, werk- en leerhouding (en dus niet op de persoon). Tot slot wordt door de expert een balans gezocht tussen externe meetlatten (summatieve en/of formatieve toetsing) en persoonlijke groei.
Rekening houden met verschillende leervoorkeuren en leren door ervaren. De expert biedt verschillende leerroutes aan, waar de leerling een keuze uit kan maken (zoals bijvoorbeeld zelfstandig, meer aan de hand meegenomen). De expert zorgt voor voldoende afwisseling in de leeromgeving (kennis verwerven, kunst afkijken, oefenen, ontdekken).
Tonen van het leerproces, trots kunnen zijn en leren door reflectie. De expert laat leerlingen op verschillende manieren tonen wat ze kennen en kunnen (bijvoorbeeld door vragen te stellen of doordat leerlingen een presentatie geven). De expert creëert succeservaringen, deelt top-tip kaarten uit, laat leerlingen reflecteren op inhoud, opbrengst, proces- en werkhouding en laat leerlingen reflecteren op wat ze hebben geleerd. Ook laat de expert leerlingen van en met elkaar leren.
Leren in een leergemeenschapLeren op het IJburg vindt plaats in een leergemeenschap. Dit is een leerrijke omgeving, voor leerlingen én medewerkers, waarin iedereen zich optimaal kan ontwikkelen. Wat zijn de voorwaarden voor een goed functionerende leergemeenschap?
Er wordt van alle deelnemers (leerling, expert en ouder) een actieve bijdrage verwacht. Het leerproces stimuleert actief burgerschap en eigen verantwoordelijkheid, belangrijke eigenschappen in de maatschappij en verdere loopbaanontwikkeling.
In de leergemeenschap heerst een professionele cultuur, waarin feedback geven op gedrag (niet op de persoon) gebruikelijk is ten behoeve van verdere ontwikkeling.
In de leergemeenschap ontwikkelen leerlingen drie kwaliteiten op het gebied van eigenaarschap. Deze kwaliteiten zijn:
Initiatief nemen: je komt met ideeën, je zoekt actief naar oplossingen bij problemen, je zoekt constant naar kwaliteitsverbetering.
Verantwoordelijkheid dragen: voor je eigen gedrag (je komt je afspraken na, je komt op tijd, je aanvaardt de consequenties van je gedrag) en voor de groep/school (je ruimt het lokaal samen op, je voelt je verantwoordelijk tijdens een open avond).
Verantwoording afleggen: je laat regelmatig weten hoe iets ervoor staat en geeft tijdig aan wanneer het niet goed gaat.
Intensief mentoraatHet mentoraat maakt op het IJburg College een groot deel uit van de onderwijstijd: 25-40 minuten per dag in een kleine groep, de stam- of coachgroep. In het mentoraat worden leerlingen als gelijkwaardige partners in het leerproces benaderd. Op deze manier worden leerlingen actiever betrokken bij hun eigen leerproces, en leren meer over zichzelf omdat het gesprek over hun eigen ontwikkeling gaat. Tweemaal per jaar vindt een ontwikkelgesprek plaats, dat leerlingen zelf voorbereiden. De mentoren bespreken de ontwikkeling van de leerlingen vanuit de actieve rol van de leerling hierin, en geven leerlingen hierbij ondersteuning. Tijdens de mentorgesprekken wordt teruggeblikt op het geleerde, de werkhouding, het doel en wat bereikt is, wat beter kan enz.
1 Doelen voor de toekomst
2 Kritische burgers van het Hyperion Lyceum
3 Vathorst College: Nieuwe wijk, vernieuwingsschool
En blijf op de hoogte van onderwijsnieuws en de nieuwste wetenschappelijke ontwikkelingen!
Inschrijven
