Mobieltjes uit tijdens de les, luidt doorgaans de regel. Maar formuleren hoe leerlingen moeten of mogen omgaan met sociale media, vinden scholen lastig. Dat ontdekte Jaël Muls, die de schoolreglementen van 47 scholen voor secundair onderwijs (in Nederland: voortgezet onderwijs) doorvlooide. Ook interviewde ze op elke school een directielid en leraar over hun socialemediabeleid en ze observeerde als een soort antropoloog besloten Facebookgroepen: eentje voor leraren en veertien voor leerlingen (per klas). Muls werd toegevoegd in deze groepen en volgde de communicatie gedurende een schooljaar, waarbij ze één maand de communicatie dagelijks analyseerde.
Het gebrek aan ‘positieve’ regels voor sociale media is een gemiste kans, aldus Muls. Het zijn niet alleen hangplekken voor jongeren – met nadelen als cyberpesten – maar ook plekken waar jongeren van elkaar kunnen leren. Op sociale media raken schooltijd en vrije tijd steeds meer verstrengeld.
Muls ontdekte dat Facebook, althans in de groepen die ze onderzocht, een informele leerplek kan zijn. Leerlingen fungeren als leraar: ze geven uitleg aan medeleerlingen. Ook helpen ze elkaar met huiswerk of taken. Bovendien durven ze digitaal vlotter contact op te nemen met een klasgenoot die goed is in een bepaald vak om diegene om hulp en uitleg te vragen. Leraren wisselen in hun eigen Facebookgroep geregeld lesmateriaal uit en delen hun ervaring of visie op mogelijke problemen in de klas.
Muls bepleit om de educatieve en sociale functie van sociale media beter te benutten: sociale media zijn niet meer weg te denken uit onze maatschappij. Ze louter verbannen of negeren is daarom geen oplossing. Het is volgens Muls de taak van het onderwijs om het debat aan te gaan, mogelijke gevaren te signaleren en kinderen en tieners te laten zien hoe ze verantwoord met sociale media omgaan. Zodat ze er misschien nog wel meer van leren.
Jaël Muls, Social Media at the Crossroads: Exploring the Intersections Between School and Leisure Use in Secondary Education. Proefschrift Vrije Universiteit Brussel, 2018.
Dit artikel verscheen in Didactief, oktober 2019.
En blijf op de hoogte van onderwijsnieuws en de nieuwste wetenschappelijke ontwikkelingen!
Inschrijven
