Een op de vijf Nederlandse basisscholen biedt vroeg vreemdetalenonderwijs (vvto) aan: vanaf groep 1 krijgen kinderen hier één uur Engelse les per week (slechts enkele scholen kiezen voor een andere vreemde taal, zoals Frans, Duits of Spaans). Op de andere basisscholen krijgen kinderen vanaf groep 7 gemiddeld 45 minuten Engels per week.
Maar zo vroeg beginnen blijkt nauwelijks beter. De Nijmeegse taalwetenschapper Claire Goriot vergeleek in diverse studies drie groepen (in totaal zo’n zevenhonderd kinderen): vvto (groep 1), Engels vanaf groep 7, en tweetalig opgevoede kinderen (groep 1 en 7). In dit laatste geval zijn Nederlands en Engels gelijkwaardige talen die de kinderen in gelijke mate aangeboden krijgen en gebruiken.
KlankverschilTweetalig opgroeien stimuleert de ontwikkeling van executieve functies (bijvoorbeeld omdat kinderen voortdurend moeten switchen tussen twee talen), klankbewustzijn en woordenschat. Goriots studie bevestigt dat. Maar tussen de andere twee groepen vond ze geen noemenswaardige verschillen: ‘Er zijn weliswaar geen negatieve effecten voor de Nederlandse taalontwikkeling, maar ik heb ook nauwelijks positieve effecten gevonden voor de Engelse taalontwikkeling.’
Kinderen die al in groep 1 Engelse les krijgen, zijn niet beter in het onderscheiden van Engelse spraakklanken dan kinderen die pas in groep 7 aan Engels beginnen. Anders dan tweetalige leeftijdgenoten horen ze geen klankverschil tussen de Engelse woorden pen en pan. Dat kan komen, stelt Goriot, omdat daar in de lessen op de basisschool nauwelijks aandacht voor is. De nadruk ligt meer op woordenschat.
Maar ook daarin blijken de vroege leerders nauwelijks beter. In Nederlandse woordenschat doen beide niet-tweetalige groepen niet voor elkaar onder, en bij Engels zijn de verschillen verwaarloosbaar. Goriot concludeert dan ook dat overheid, scholen en ouders hun verwachtingen moeten bijstellen: ‘Vroeg vreemdetalenonderwijs is geen wondermiddel voor de taalontwikkeling en de cognitieve ontwikkeling van basisschoolleerlingen.’
Claire Goriot, Early-English Education Works No Miracles: Cognitive and Linguistic Development in Mainstream, Early-English, and Bilingual Primary-School Pupils in the Netherlands. Proefschrift Radboud Universiteit, 2019.
Dit artikel verscheen in de rubriek Onderzoek kort in Didactief, april 2019.
En blijf op de hoogte van onderwijsnieuws en de nieuwste wetenschappelijke ontwikkelingen!
Inschrijven
