Interview

Dieper de praktijk in

Zeven lerarenopleidingen* hebben Lesson Study als vak in hun curriculum opgenomen. Waarom? 
‘We zien focus op het leren van de leerlingen, samenwerking in een team, gedeelde verantwoordelijkheid voor de leerlingen en een onderzoekende houding als belangrijke onderdelen van het vak. Het is daarom gewenst in de lerarenopleiding aan die aspecten aandacht te besteden, als basis voor verdere ontwikkeling in de professionele praktijk. Via Lesson Study komen deze aspecten van nature naar voren.’ 

Op welke manier krijgt het vorm in de opleiding?
‘Dat verschilt per opleiding. In Utrecht is het bijvoorbeeld een keuzevak, met de naam Advanced Design in Science Education waarin groepjes van vijf studenten zelf een les uitkiezen om te ontwerpen en les in te geven. Ze worden daarbij begeleid door een docent en een vakdidacticus. Bij de Hogeschool van Amsterdam en de RUG wordt LS opleidingsbreed ingezet als onderdeel van vakdidactisch onderzoek. Studenten werken in groepjes van drie onder begeleiding van een lerarenopleider. Dit jaar organiseren ze (als pilot) ook gemengde Lesson Study-teams met leraren in opleiding en ervaren leraren op de opleidingsscholen. Bij Windesheim nemen lerarenopleiders deel aan Lesson Study teams. Op de VU is LS integraal onderdeel van praktijkgericht onderzoek. Aan de Universiteit Twente doorlopen studenten tijdens hun stage minstens één LS-cyclus samen met de leraren van de stageschool.’ 

Hoe zijn de reacties van studenten?
‘Het vak wordt bij ons met een 8,5 beoordeeld. De studenten geven aan dat het ruiken aan de praktijk met behulp van Lesson Study verder gaat dan bij een stage, omdat ze de geleerde theorie tot in detail kunnen toepassen bij een specifieke les. De theorie gaat echt voor ze leven en het observeren van leerlingen vinden ze een verrijkende ervaring, ook vanwege het bij-effect dat leerlingen je enorm kunnen verrassen door bijvoorbeeld creatieve redeneringen te laten zien.’ 

Wat zijn de uitdagingen van Lesson Study?
‘De praktijk, roostering bijvoorbeeld, maakt het weleens lastig om iedereen uit één Lesson Study-groep bij elkaars lessen mee te laten kijken. Ook is het belangrijk dat studenten goed kunnen voorspellen wat leerlingen gaan doen; voor onervaren lerarren in opleidingen is dat soms nog moeilijk. In gemengde teams van leraren in opleiding en ervaren leraren kunnen de onderlinge machtsverhoudingen leren in de weg staan. Tot slot beoordelen: welk cijfer geef je aan deelname in een Lesson Study team?’

Wouter van Joolingen is hoogleraar Science and Mathematics Education aan de Universiteit Utrecht en wetenschappelijk directeur van het Freudenthal Instituut van de faculteit Bètawetenschappen.

* Rijksuniversiteit Groningen, Hogeschool Windesheim in Zwolle, NHL Stenden Hogeschool in Leeuwarden en Groningen, Hogeschool van Amsterdam, Universiteit
Utrecht, VU Amsterdam, Universiteit Twente.

Dit artikel verscheen in de special Lesson Study bij Didactief, januari/februari. Deze special kwam tot stand met financiering van Consortium Lesson Study NL.