Bij passend onderwijs zijn scholen geneigd afzonderlijke leerlingen met problematisch (leer)gedrag aan te wijzen en soms te laten diagnosticeren. Maar wat problematisch is, ligt ook aan de context, blijkt uit onderzoek van Bert Wienen.
Hij vroeg leraren uit 184 klassen van 31 reguliere basisscholen om een vragenlijst in te vullen naar de zwaarte en moeilijkheden die ze ervaren. Hieruit blijkt: hoe meer drukke kinderen (met name jongens) de klas telt, hoe meer stress een leraar ervaart. En dat kleurt zijn blik op álle leerlingen: gedrag is in de ogen van de leraar sneller afwijkend en lastig. ‘Als een leraar in zo’n negatieve spiraal belandt, kan het ideaal van passend onderwijs zich tegen zichzelf keren,’ stelt Wienen.
Het kan er ook toe leiden dat steeds meer kinderen officieel gediagnosticeerd worden als probleem. Wienen onderzocht hoe leraren aankijken tegen een ADHD-diagnose. Opvallend: veel leraren zien daar grote voordelen in. Zo ontlast zo’n diagnose hen van een schuldgevoel jegens het kind en zijn ouders: zie je wel, het ligt niet aan mij dat deze leerling niet goed presteert. Bovendien verbetert na de diagnose het contact en de samenwerking met ouders.
Des te belangrijker, aldus Wienen, dat scholen signalen van leraren over hun te zware klas serieus nemen. Zodat je stress bij leraren voorkomt én voorbarige diagnoses bij kinderen.
Bert Wienen, Inclusive Education: From Individual to Context. Proefschrift Rijksuniversiteit Groningen, 2019.
Dit artikel verscheen in Didactief, november 2019.
En blijf op de hoogte van onderwijsnieuws en de nieuwste wetenschappelijke ontwikkelingen!
Inschrijven
