Interview

De favoriete leraar van Ferry Heijne

Pal naast de Zaanse Schans ligt het St. Michaël College. Via een nieuwe vleugel stappen we de oude aula in, waar Ferry Heijne met zijn eerste band Svätsox wel eens optredens gaf. En waar hij de kunst afkeek van oudere leerlingen die de punkband The Ex hadden opgericht. ‘We mochten in hun oefenruimte repeteren. En op voorspraak van meneer Broersen hebben we ook nog een tijdje mogen repeteren in de noodlokalen van de school’, vertelt Ferry.
Jan Broersen: ‘Dus je zit nog steeds in de muziek? En lukt het om daarvan leven als ik vragen mag?’
FH: ‘De eerste jaren niet, maar De Kift krijgt al twaalf jaar subsidie van OCW.’
JB: ‘He, wat goed!’ Tegen de verslaggever: ‘Natuurlijk wist ik nog wie Ferry was. Ik kende destijds alle leerlingen van de school bij naam. Dat gaat automatisch als je je voor hen interesseert. Maar ik heb niet bijgehouden wat iedereen na de middelbare school is gaan doen.’
FH: ‘Het voelt meteen weer vertrouwd. Meneer Broersen was altijd heel open, hij had een soort van natuurlijk overwicht. En dat bij een vak als godsdienst.’
JB: ‘Precies! Godsdienst geven is moeilijk. Het is geen verplicht vak en godsdienst interesseert jongeren natuurlijk niks.’
FH: ‘Zijn lessen voelden gewoon goed. Het ging helemaal niet over godsdienst, maar over hoe je als mens in de wereld stond.’
JB knikt: ‘Ik probeerde er iets van te maken, hun interesse te krijgen. Daarom vertelde ik over  boeddhisme, jodendom, islam en over de overeenkomsten met het christendom. Elke zomervakantie reisde ik naar een ver land en bezocht ik alle mogelijke tempels. De souvenirs die ik meenam, liet ik in de les dan weer zien. Herinner je je dat nog?
FH: Jazeker! Je hebt ons nog een keer een masker uit Nepal cadeau gegeven. Dat moesten we boven de deur hangen van de witte villa, om de boze geesten weg te houden. Die villa was de oude directeursvilla van de papierfabriek, die hadden we met samen met leden van The Ex gekraakt. Tegenwoordig woont daar de gitarist van The Ex met zijn gezin en volgens mij hangt dat masker er nog steeds.’
JB ongelovig lachend: ‘Hoe bestaat het!’
FH: ‘Dat was een voorbeeld van interesse van jouw kant. Je veroordeelde het kraken ook niet.’
JB: ‘Welnee, waarom zou ik? Anders stond zo’n pand toch maar leeg.’
Ferry laat foto’s zien die genomen zijn tijdens bezoekjes aan meneer Broersen thuis. ‘Hij was daadwerkelijk geïnteresseerd in ons als mens. Daarom vonden we het leuk om bij hem op bezoek te gaan.’
JB: ‘Ik hield hen voor: het echt belangrijke zit in het midden. Je moet het niet te hoog zoeken, alleen maar in je hoofd en het intellectuele, en ook niet te laag, louter in de lusten, maar in je hart.’
FH: ‘Bij hem thuis ging het gesprek uit de klas gewoon door. Met dit verschil dat we er dan bier bij dronken. Ik weet nog dat ik bij jou voor het eerst rozijnen met chocola eromheen gegeten heb.’
JB: ‘Dat je dat nog weet!’
FH: ‘We waren een jaar of vijftien en ons net aan het losweken van thuis om ons te gaan bemoeien met de rest van de wereld. En die rest van de wereld begon voor mij bij Jan Broersen. Hij was iemand met meer ervaring die al dingen had gezien en die wel met je wilde delen.’
JB: ‘Het gaat mij om mensen. Nooit om God, ik heb God nooit gezien, wat weet ik daarvan? God is vooral een naam, een woord. We benutten menselijke woorden om hem te beschrijven, God onze vader en zo. Maar je moet dat altijd heel betrekkelijk zien. God is voor mij liefde tussen mensen. Als we elkaar beminnen, woont God in ons, zoals Johannes schrijft.’
FH: ‘Ik heb nooit het gevoel gehad dat hij ons iets wilde opdringen, dat ik in iets moest geloven. Het belangrijkste was: hij gaf me een vertrouwd gevoel. Zijn lessen waren heel warm en vooral: rustig.
JB: ‘Er was een bepaalde sfeer ja, dat vond ik ook. Niemand zat daar om er een potje van te maken. We praatten samen over zaken als: Hoe ben je? Hoe leef je? Wat is goed voor jou?’
FH: ‘Je kunt een klas met pubers vergelijken met een motor met vier zuigers die allemaal op en neer gaan, elk in een ander ritme. In de lessen van meneer Broersen kwamen al die zuigers tot rust. Zelfs met de grootste druktemakers was opeens een goed gesprek mogelijk. En de stille leerlingen kregen ook een kans. Dat is wat ik zo goed vond aan zijn lessen.’

De Kift tourt momenteel samen met Frank Groothof door het land met het muziektheaterstuk Kees de jongen. Meer info:http://www.dekift.nl