Onderzoek

Breng klimaatverandering dichtbij

Klimaatverandering is wat wetenschappers een wicked problem noemen, een complex vraagstuk dat niet zomaar op te lossen is. Lesgeven over dit thema stelt dan ook specifieke eisen. Je kunt niet volstaan met kennisoverdracht alleen, leerlingen moeten leren hoe ze nu en later kunnen omgaan met dit wereldwijde fenomeen. Dat vraagt om vaardigheden als denken in scenario’s, omgaan met onvoorspelbaarheid en samenwerken.

In het Erasmusproject EduChange hebben de universitaire lerarenopleidingen van Olomouc (Tsjechië), Malta, Trondheim (Noorwegen) en Utrecht verkend hoe je aankomende leraren hierop kunt voorbereiden. Drie lichtingen studenten (in totaal zo’n 75) kregen een training gericht op uitbreiding van hun pedagogical content knowledge (PCK, kennis van inhoud én pedagogisch design). Deze training bevatte elementen die ze later zelf in de klas zouden kunnen toepassen. Zo deden ze veldwerk bij een lokaal voorbeeld van klimaatverandering (zoals overstromingen) en ontwierpen ze in interdisciplinaire groepjes lessen voor vo-leerlingen. Studenten én opleiders leerden dat je bij veldwerk gerichte onderzoeksopdrachten moet meegeven, zodat je studenten, en later dus leerlingen, activeert en laat nadenken over wat klimaatverandering concreet kan betekenen. In Trondheim bedreigt de zeespiegelstijging hooguit tien gezinnen, in Nederland zouden tien miljoen mensen moeten verhuizen. Ook reflectie op dilemma’s en conflicterende belangen is belangrijk.

De studenten vonden de lessen leerzaam en kregen meer inzicht in wat er in lessen nodig is. Met hun lesontwerpen, bijvoorbeeld over het in kaart brengen van overstromingsrisico’s, waren ze op de goede weg, al zouden deze nog meer wicked mogen zijn, aldus de onderzoekers. 


Tim Favier e.a., Learning to Teach Climate Change: Students in Teacher Training and Their Progression in Pedagogical Content Knowledge. In: Journal of Geography in Higher Education, 2021.

Dit artikel verscheen in Didactief, oktober 2021.