OGO gaat ervan uit dat ‘goed onderwijs’ altijd doelbewust een stapje op een leerling vooruitloopt, maar daarbij zeker ook betekenisvol moet blijven voor hem of haar. Deze visie veronderstelt pedagogisch verantwoorde ideeën over wat leerlingen als kritische en verantwoordelijke deelnemers aan de toekomstige kennissamenleving nodig hebben: relevante kennis en vaardigheden, kritisch denken, een onderzoekende houding en morele vaardigheden.
Daarom kiest OGO voor een brede visie op onderwijsopbrengsten. Onderwijs moet leerlingen helpen nu en in de toekomst deel te nemen aan de culturele praktijken van hun gemeenschap. Bijvoorbeeld door het beoefenen van een bepaald vak, door voortgaande scholing, door het voeren van een huishouding en mee te doen aan de economie. Leerlingen moeten op school de kwaliteiten verwerven die daarvoor nodig zijn: ze moeten kunnen communiceren, kritisch denken en wetenschappelijk gefundeerde inzichten verwerven. Ontwikkelingsgericht onderwijs kan dus niet alleen om overdracht van cognitieve kennis en vaardigheden gaan, maar beoogt ook de vorming van onderzoeksvaardigheden, sociale, morele en creatieve vaardigheden en houdingen. Juist voor een samenleving die zichzelf in toenemende mate ziet als een kennissamenleving!
Om die reden richt ontwikkelingsgericht onderwijs zich op een brede vorming van leerlingen die kritisch naar zichzelf kunnen kijken en die zich verantwoordelijk voelen voor hun handelen en de gevolgen daarvan voor de samenleving.
Onderzoeks- en praktijkervaringen hebben geleerd dat ontwikkelingsgericht onderwijs uitvoerbaar is en de gewenste leeropbrengsten oplevert. In OGO leren niet alleen de kinderen. Ook leraren en begeleiders moeten blijven leren om samen de veranderende inzichten te evalueren en te verwerken om zo de voorwaarden voor goed onderwijs te realiseren. Alleen dan kan onderwijs werkelijk zinvol zijn voor zowel leerlingen als leerkrachten, en (dus) betekenisvol onderwijs zijn.
OGO is geen ‘af’ concept, maar voortdurend in ontwikkeling. Evidentie ter ondersteuning van die ontwikkelingen wordt permanent verzameld en is hoopgevend. In deze special een impressie van de stand van zaken.
Bert van Oers is bijzonder hoogleraar Cultuurhistorische Onderwijspedagogiek, Vrije Universiteit Amsterdam
Dit artikel is verschenen in de Didactief-special Ontwikkelingsgericht Onderwijs, januari/februari 2013. Deze special is gemaakt in opdracht en met een financiële bijdrage van Academie voor Ontwikkelingsgericht Onderwijs.
En blijf op de hoogte van onderwijsnieuws en de nieuwste wetenschappelijke ontwikkelingen!
Inschrijven
