Interview

In de biotoop van Abbie Chalgoum

'Een interview? Uiteraard werk ik mee. Eindelijk eens wat diepgang in plaats van: "Hoe is het om als Marokkaan Jezus te spelen?" Hahaha,' mailt Abbie Chalgoum (35) als Biotoop hem benadert. Chalgoum verwierf afgelopen jaar landelijke bekendheid door zijn rol als Jezus in de Passiespelen in Tegelen, een serieuze productie met 25 voorstellingen en 41.000 verkochte kaarten. Een Marokkaan die Jezus speelt: groepen katholieken en jonge moslims hadden daar moeite mee. Inmiddels kan hij het relativeren. Zijn passie voor het acteren is gebleven. Recent was hij nog te zien in een bijrol in de tv-serie Duivelse Dilemma's. Acteren smaakt naar meer, net als die andere grote liefde: het leraarschap.

Snuiven
'Dames en heren!' Een blauwe plastic bak zwaait de lucht in. 'Hier, mobiele telefoons verzamelen.' Leerlingen sloffen naar voren. 'En dit', wijst hij op twee mobiele telefoons aan de lader, 'dit doen we ook niet'. Met een vloeiende beweging grist Chalgoum de stekkers uit het stopcontact. ´Want het is anders niet te doen, dat lesgeven aan een 3-vmbo klas vol met leerlingen die om de haverklap hun Instagram-status checken.'
Geroezemoes. Een Theo Maas-achtige stem met Limburgs accent vult de ruimte. 'Oké dames en heren, rustig zitten. Pak je boeken.' Terwijl het projectiescherm van het digibord zakt, zegt Chalgoum: 'We zouden in lokaal 3 zitten...' Als z'n woorden niet landen, stopt hij. Enkele seconden later is het stil. En dan op kalme toon: 'Dank je wel. We gaan verder met hoofdstuk 4.3 Verzekeringen.' 'Frans, wat waren de verplichte verzekeringen ook alweer?,' vraagt Chalgoum aan een donkerharige jongen, achterin de klas.

Gedragsboekje
Biotoop is getuige van de les economie van Abbie Chalgoum. Het is december, de dinsdag na Sinterklaas, het zesde lesuur. Vijfentwintig derdejaars leerlingen van de Haemstede-Barger Mavo zijn rusteloos. Joost die blijft lachen, ook als er niets te lachen valt, mag vertrekken en pas terugkeren als hij uitgelachen is. Ook een paar andere leerlingen werken op de zenuwen van Chalgoum. 'Meneer, heeft u een pen? Meneer, mag ik mijn oortjes in?' Een leerling snuift provocerend. 'Ik weet niet wát je aan het snuiven bent,' reageert Chalgoum 'maar doe dat niet.' De klas grinnikt. Als een jongen 'Houd je bek' tegen zijn buurman roept, is Chalgoums grens bereikt. Op indringende toon zegt hij: 'Ik moet met een paar van jullie praten over gedrag. Na de ouderavond, woensdag, krijgt een aantal een gedragsboekje mee, dat na elke les door ons wordt ingevuld.'
Ehm, gedragsboekje? Het is de pedagogische erfenis van zijn vorige school, het Valuas College in Venlo. In het boekje staan gegevens over de leerling: Was hij op tijd? Had hij z'n spullen bij zich? Heeft hij goed mee gedaan? Leerlingen vinden het beschamend. 'Het is ook te kinderachtig voor woorden als je voor en na afloop van de les je boekje moet laten invullen,' beaamt Chalgoum. 'Maar het werkt. Ze leren over het waarom van hun gedrag. De consequenties. Ik probeer hen die inzichten te bieden. Zeker vmbo-leerlingen hebben daar behoefte aan.' Chalgoum vertelt bij mentoruren bijvoorbeeld over de gunfactor. 'Ik leg het verschil uit tussen leerlingen die met een 5,7 blijven zitten, omdat ze de lessen vergallen en leerlingen die met een 5,6 wel over gaan, omdat ze keihard werken. Hoe dat kan. Dat er wordt gestemd, je bent een bespreekgeval. We staren ons niet blind op je cijfers, maar kijken ook naar je houding in de les.'

Kleinschalig
Abbie Chalgoum, geboren in Marrakech, woonde vanaf zijn vierde (1983) in Venlo. Een ijverige leerling die in groep 7/8 aan de lippen hing van meester Jansen omdat hij fantástisch kon vertellen. Na de middelbare school koos hij voor Bestuurskunde. Hij zou businessman worden. Hoewel hij niet overliep van enthousiasme, rondde hij zijn studie af, verstuurde 65 sollicitatiebrieven, maar kreeg afwijzing na afwijzing. Zijn zus zei: 'Verander je naam en ervaar het verschil.' Maar daar wilde hij niets van weten, dan maar een eenvoudige kantoorbaan. Na anderhalf jaar callcenter, dacht hij daar toch anders over: 'Ja hállo, ik heb wel mijn hbo-diploma, ik kan meer.' 'Waarom loop je niet een keer met mij mee?,' opperde de zus, lerares op een zwarte Amsterdamse vmbo-school. Na die dag wist hij: 'Dit ís het.' Chalgoum solliciteerde en werd aangenomen op een school voor volwasseneneducatie. Daarna werkte hij respectievelijk als docent Nederlands op een mbo-school en als leraar economie op het Valuas College in Venlo. Sinds 2014 is de Haemstede Barger Mavo (vmbo-t) met 400 leerlingen in Heemstede zijn tweede huis. Een jas die hem past vanwege het kleinschalige karakter.

Persoonlijke benadering
Hij staat nu alweer negen jaar voor de klas. 'Vol passie,' zegt hij uit de grond van zijn hart. 'Pubers lesgeven is fantastisch. Ja vandaag misschien even niet,' relativeert hij. 'Ik was continu aan het herhalen, leerlingen aan het aanspreken.' En dan oprecht bezorgd: 'Het is wel mijn mentorklas. Ik wil dat ze het gaan halen. Allemáál.' Hoe? Door een persoonlijke benadering, verder te kijken dan "de leerling die je les verziekt". Wat was er nou aan de hand joh? 'Als je verder vraagt, hoor je: Ik had mijn dag niet. Mijn huisdier is overleden. Het is nu even moeilijk thuis. Mijn ervaring is: er zit altijd íets achter.'
Chalgoums eigen openheid helpt. Geïnspireerd door zijn meester Jansen, gebruikt hij persoonlijke ervaringen in zijn lessen. Om het complexe eenvoudig te maken. De klas is dan ook muisstil als hij vertelt over het zware auto-ongeluk op z'n zestiende. De weg was donker, de bestuurder nachtblind. 'Ik heb álles verteld; over de vrachtwagen die aan mijn kant de auto raakte, de pinnen in mijn bovenbeen en het nooit meer goed kunnen voetballen. Maar ook over de rekening van het ziekenhuis die ik per toeval onder ogen kreeg. Twín-tig-duizend euro. Dáárom, Frans, is de zorgverzekering in Nederland dus een verplichte verzekering.'