Dit stellen orthopedagogen Kees van Overveld en Jos Louwe op grond van hun promotieonderzoek naar de effectiviteit van het Programma Alternatieve Denkstrategieën (PAD). Dit uit de VS overgewaaide programma (ook bekend onder de populaire naam Probeer Anders te Denken) bestaat uit een serie lessen en oefeningen voor de leerlingen, gebaseerd op zelfbeeld, zelfcontrole, emoties en het oplossen van problemen. Er is aandacht voor de gedachten en gevoelens van het kind zelf en van andere betrokkenen. Ieder kind heeft, net als de leerkracht, een doosje met 24 emotiekaartjes en een blokje. Op een vast moment van de dag zetten de kinderen en de leerkracht een of twee kaartjes in hun blokje. Ze laten daarmee zien hoe het met ze gaat. De leerkracht gaat op vaste momenten op de kaartjes in. Door systematisch en intensief verschillende manieren te zoeken om problemen op te lossen, worden kinderen sociaal en emotioneel competenter. Van Overveld en Louwe testten het programma uit op gewone en speciale basisscholen. Ze concluderen dat dankzij het PAD-leerplan het aantal ernstige incidenten bij zes- en zevenjarige, extreem agressieve jongens na twee jaar met bijna de helft is verminderd. Opvallende uitkomst is dat er minder effect gevonden wordt bij kinderen op zmok-scholen, ook al zijn de gedragsproblemen hetzelfde. Volgens de onderzoekers ligt dat verschil bij de school en de leerkracht. ‘De methode werkt alleen als het hele team het ziet zitten om op deze manier met kinderen om te gaan en bereid is de uitvoering van het leerplan vol te houden’, zegt Jos Louwe. ‘Niet alleen in de PAD-lessen, maar de hele dag door, ook tijdens bijvoorbeeld de rekenles. Gemiddeld zie je dat zmok-leraren daar minder toe bereid of in staat zijn en dat naar verhouding meer zmok-leraren nooit een cursus hebben gehad in het werken met PAD. Dat beïnvloedt de effectiviteit.’ Bij sommige leerlingen is een positiever resultaat zichtbaar, maar bij andere kinderen juist niet of nauwelijks. Ook die verschillen zijn terug te voeren op de leerkracht. ‘Maar dit onderzoek geeft in elk geval uitzicht op een aanpak die werkt, juist bij die extreem agressieve kinderen. We zijn nog niet van het probleem af, maar er is toch enige gedragsverbetering.’
J. Louwe & K. van Overveld - Een PAD naar minder agressie. Proefschrift Universiteit Utrecht / uitgeverij Agiel, 2008.
En blijf op de hoogte van onderwijsnieuws en de nieuwste wetenschappelijke ontwikkelingen!
Inschrijven
