Eindtoets boven schooladvies?

Tekst Filip Bloem
Gepubliceerd op 08-09-2022

Scoort een leerling hoger met de eindtoets dan het schooladvies? Hoog dan het advies op. Vanaf 2023 staat dat in de wet, maar minister Wiersma wil dat scholen er dit schooljaar al mee beginnen. Een goed idee?

Sara Geven, onderwijssocioloog (Universiteit van Amsterdam):
‘Goed dat de minister één lijn wil trekken. Als een eindtoetsscore hoger is dan het schooladvies, moet de school het advies heroverwegen. Dat komt vaker voor bij leerlingen uit lagere sociale klassen, maar leidt bij hen minder vaak tot een hoger schooladvies dan bij kinderen uit hogere sociale klassen. Sommige scholen trekken zich weinig aan van de eindtoets en doen daarmee bepaalde leerlingen te kort. Zeker omdat ons onderwijssysteem vrij rigide is: eenmaal op de middelbare school is opstromen naar een hoger niveau lastig. Meer nadruk op de eindtoets kan wel andere vormen van ongelijkheid versterken, zoals die in toetstraining. Op latere leeftijd selecteren zou het beste zijn. Maar binnen het huidige systeem is kansrijk adviseren een goede stap.’

Eefje de Wever, directeur van basisscholen OBS Broekhem (Valkenburg) en Op de 10 Bunder (Wijlre):
‘Dit voorstel van de minister verbaast me, want wij doen dit in de praktijk al. Als de eindtoetsscore hoger ligt dan het schooladvies, gaan we altijd in gesprek met de leerling en de ouders. In de meeste gevallen leidt dat tot een hoger advies. Ik zie ook bij andere scholen in de regio dat zij het advies aanpassen als de eindtoets daar aanleiding toe geeft. Het is jammer dat er vanuit Den Haag weer piketpaaltjes worden geslagen. Daar spreekt weinig vertrouwen uit en dat voel je als leerkracht.’

Marco de Leeuw, leraar en vicevoorzitter van het Lerarencollectief:
‘Het professioneel oordeel van de leraar moet leidend blijven. Je kunt niet alles meten met een toets. Wat voor werkhouding heeft een leerling? Maakt hij of zij zijn huiswerk wel? Dat zijn belangrijke factoren bij een schooladvies die de leraar het beste kan beoordelen. Wie de eindtoets zo belangrijk maakt, werkt teaching to the test in de hand en stimuleert de kansenongelijkheid. Want het zijn vooral hoger opgeleide ouders die toetstraining kunnen betalen. Onderadvisering komt al minder voor dan vroeger. Stimuleer leraren om kansrijker te adviseren en ondersteun ze daarbij. Dat is beter dan de eindtoets zo belangrijk te maken.’