E(du)scape Rooms

Studenten gaan in groepen aan de slag om zo snel mogelijk vijf aandachtspunten te beschrijven. Het groepje dat dit het snelste doet, kan sneller door naar het volgende onderdeel van het spel: hypothesevorming.

...laat studenten zélf problemen aanleveren

Escape Rooms zijn in opkomst. De populariteit van het spel neemt de afgelopen jaren alleen maar toe en inmiddels zijn ze door het hele land te vinden. Het spel geeft groepen een deadline om een gemeenschappelijk doel te bereiken. Om te kunnen ontsnappen moet je verschillende problemen oplossen. Verder doet het spel een groot beroep op de samenwerkingsvaardigheden van een groep. Als groep moet je van elkaar weten waar de individuele kwaliteiten liggen: je hebt meerdere perspectieven nodig om naar bepaalde problemen te kijken en er is sprake van onderlinge afhankelijkheid. Na een succesvol, of minder succesvol, einde reflecteren de groepen op het proces: ‘Hadden we dit maar gedaan..’ of ‘de volgende keer moeten we het echt zo doen...’ Het lijkt net een bedrijfje in het klein.

Wat als het onderwijs is ingericht als een Escape Room?

• Je creëert een enorme betrokkenheid bij een gemeenschappelijk doel.

• Binnen een groep is er sprake van onderlinge afhankelijkheid en je doet een enorm beroep op de samenwerkingsvaardigheden.

• De focus ligt op het oplossen van problemen: problemen die je zonder voorkennis niet snel zou kunnen oplossen.

• Middels een Escape Room simuleer je betekenisvolle praktijksituaties en stimuleer je de toepassing van kwalificatie, socialisatie en subjectivering.

• Daarnaast breng je plezier in het onderwijs, waarbij studenten zeker uit zullen kijken naar het volgende spel.

Je ziet hier onder andere veel eigenschappen terug van het coöperatief leren, zoals beschreven door van Vugt (2011). Van kwalificatie, socialisatie en subjectivering, zoals beschreven door Biesta (2014), zie je vooral de nadruk op kwalificatie en subjectivering. Er wordt in een Escape Room nadruk gelegd op het verwerven en verwerken van kennis en vaardigheden, oftewel kwalificatie. Dit doe je in een sociale context waar de nadruk op subjectivering wordt gelegd. Afhankelijk van de opbouw van zo’n Escape Room wordt ook de socialisatiefunctie aangesproken. Ontwerpers kunnen namelijk problemen integreren waarbij de deelnemers deel worden van bepaalde tradities en praktijken die je ook in de samenleving vindt. Daarnaast vindt het onderwijs op deze manier, volgens Nieweg (2014), plaats in het ‘oefenveld’ of ‘wedstrijdveld’: onderwijs gericht op de werkelijkheid; daar waar je het onderwijs wilt laten afspelen.

Figuur 1. Vierveldenmodel van Nieweg (2013) met in elk veld een geadviseerde toetsvorm. Escape room is door de auteur van dit stuk opgenomen in het model. Model is onder Creative Commons (CC BY-NC-SA 4.0) gepubliceerd.

Is dit niet hoe onderwijs hoort te zijn?

Escape Rooms zijn mijns inziens uitermate geschikt als formatieve assessments. Het ontwikkelen van zo’n Escape Room vergt veel voorbereiding van de docent, maar het geeft hem of haar de kans om tijdens het ontsnappingsproces een begeleidende rol aan te nemen. Zo kan de docent evalueren of zijn of haar leerdoelen zijn bereikt. De studenten krijgen tijdens het ontsnappingsproces feedback van de docent. Die ziet waar de studenten vastlopen of doorheen vliegen en kan hier bij eventuele vervolglessen op inspelen. Na afloop wordt er nog even teruggekeken op het proces en vervolgens vooruitgekeken naar nieuwe vaardigheden.

Daarnaast is een Escape Room voor een heterogeen samengestelde groep leuk als er sprake is van variatie van onderwerpen. Zo worden studenten beter op hun individuele voorkeuren en kwaliteiten aangesproken. Docententeams kunnen samenwerken en kunnen elk een probleem aanleveren, of nog beter: laat studenten zélf problemen aanleveren. In het PO en VO is dit goed te realiseren door de diversiteit aan vakken. Ook in het MBO of HO is dit goed te realiseren. Beroeps- of onderzoekssituaties vragen altijd een maatschappelijke of wetenschappelijke context, een context die prima in een E(du)scape Room is over te brengen.

Praktijkvoorbeelden kan je vinden op de website van Escape the Classroom. Hier vind je filmpjes en handleidingen (gericht op VO) om zelf aan de slag te gaan met Escape Rooms in jouw onderwijs.

Bronnen:

Biesta, G. (2014). Wat is goed onderwijs? Over kwalificatie, socialisatie en subjectivering. Geraadpleegd op 20 oktober 2017.

Escape the Classroom. Escape Room voor het Onderwijs. Graadpleegd op 20 oktober 2017.

Escape Rooms Nederland. Escape rooms, een heldere uitleg. Geraadpleegd op 20 oktober 2017.

Nieweg, M.R., (2014). Eén model, vier varianten van blended learning. Geraadpleegd op 20 oktober.

Van Vugt, J.M.C.G. (2011). Coöperatief leren binnen adaptief onderwijs. Amersfoort: ThiemeMeulenhoff.

Joost Noordeloos studeert Onderwijswetenschappen aan de Universiteit van Amsterdam