Corona in je klas

Het schooljaar begint voor velen niet als vanzelfsprekend. Voor veel docenten en studenten is het ongemakkelijk, moeilijk en onzeker. Logisch, want corona heeft een hoop opgeschud, veel schade achtergelaten en er heerst onzekerheid over wat corona ons zal brengen in de toekomst.

Na maandenlang onderwijs op afstand te hebben gegeven en een vreemde zomervakantie waarbij je eigenlijk meer gespannen dan ontspannen was vanwege het constant opletten, is het stukken ingewikkelder om les te geven. Sommige studenten hebben iemand verloren aan corona, sommige docenten voelen zich eenzaam en weten niet hoe ze met deze situatie moeten omgaan. Daarbij zijn de plekken die normaal een uitlaatklep zijn voor mensen lang gesloten geweest of zijn nog gesloten, zoals sportscholen en horeca. In mijn gesprek met een Amsterdamse collega-onderwijzer voelde ik de irritatie, onmacht maar ook angst om over corona te praten. Deze collega heeft een poging gedaan om er met studenten over te praten maar de meningen verschilden zo enorm dat het al snel onrustig werd. Mijn collega voelde zich genoodzaakt om het gesprek te stoppen en meteen door te gaan met de theorieles die gepland stond. Uiteraard deed dit ook veel met de studenten; de les (en de lessen erna) werd grimmig. Mijn collega voelde zich verantwoordelijk, 1 om overal antwoord op te hebben, 2 om de sfeer goed te houden en 3 Om de kwaliteit van het onderwijs goed te houden. Dit veroorzaakte weer veel spanning bij hem.

Studenten denken dat corona ‘nep is en bedacht door de overheid’ of voelen zich in de kou gezet door mensen ‘die corona niet serieus nemen’. Studenten en docenten zijn net mensen en de meesten zijn het zat. Het grootste, onderliggende probleem is natuurlijk de uitzichtloosheid en onduidelijkheid. We lopen met z’n allen in een tunnel en zien het licht aan het einde nog niet. Wat studenten eigenlijk delen met ons als docenten is hun angst, de uitzichtloosheid, de behoefte aan verbinding, de behoefte om gezien te worden en om gehoord te worden.

Zorg er dus vooral voor dat je bouwt aan common ground met elkaar. Studenten, maar zeker ook collega-docenten hebben behoefte aan warmte, verbinding, veiligheid en wat positiviteit. Door te bouwen aan common ground, iets wat je gemeenschappelijk hebt met elkaar, zorg je voor veiligheid en kun je het over de ‘echte’ dingen hebben. Gebruik daarbij dialoog om de diepte in te gaan en maak iedereen verantwoordelijk voor die dialoog. Zo voel je als individu niet de druk om het allemaal zelf op te lossen. Samen moeten we verder werken aan de toekomst van Nederland en allemaal worden we geraakt door corona.

Ga met je collega’s in gesprek over lesgeven in tijden van corona en deel met elkaar tips en best practices. Niet iedereen zal hier meteen behoefte aan hebben. Maar overtuig je collega’s dat je een collectief bent en dat je elkaar nodig hebt ten behoeve van het onderwijs. Doe dit niet één keer maar structureel, minstens elke maand. Zorg voor een safe space binnen je school. Een soort huiskamer waar je met elkaar in gesprek kunt of even tot rust kunt komen in de drukte.

Door alle berichtgeving rondom corona is de sfeer vaak negatief als je over corona praat. Probeer samen met je collega’s en studenten anders naar corona te kijken.

Corona heeft er ook voor gezorgd dat we onze vrijheden beter kennen en meer waarderen.

Corona heeft er ook voor gezorgd dat we meer tijd met onze familieleden hebben doorgebracht.

Corona heeft ervoor gezorgd dat we de schoonheid van ons eigen land zijn gaan zien.

Corona heeft ervoor gezorgd dat er wel degelijk een oplossing is voor ons fileprobleem. En zo zijn er nog veel meer mogelijkheden om positief te kijken naar corona.

Zorg dat je meer de verbinding opzoekt in het schooljaar 2020-2021. Onderschat de emoties van je collega’s en studenten niet. Wat je nu aan aandacht zaait, zul je in 2021-2022 aan inspiratie en goede resultaten oogsten.

Bekijk ook dit filmpje met tips dat ik heb gemaakt voor het onderwijs. Dit filmpje is een initiatief van de MBO Raad, Expertisepunt LOB, Kennispunt MBO Burgerschap en Platform sport & gezonde leefstijl.

Karim Amghar is auteur, journalist en docent mbo en hbo.