Gaat het wel?

In mijn ontplofte kleuterklas zwaai ik de laatste leerlingen uit. Neem een slok koude koffie en klap mijn laptop open. Zal ik eerst die boze mail van die vader beantwoorden, of de spelinloop voorbereiden? En wanneer moeten die rapporten ook alweer af? Beelden van de schooldag flitsen door mijn hoofd: Amin die zijn pakje sap leegspuit in de zandtafel, de wen-kleuter die vastzit op de wc en het véél te moeilijke vouwlesje. Dan tikt de schoolleider op het raam: ‘Gaat het wel?’

Je kwetsbaar opstellen
voelt voor starters
niet altijd veilig

Mijn eerste jaar voor de klas ging niet over rozen. Ik probeerde alles tegelijk te doen, waardoor alles natuurlijk in de soep liep. Gelukkig waren er op mijn school meer starters bij wie ik steun vond. Ook regelde mijn schoolleider een coach, die me geruststelde: je mag de tijd nemen om te leren. Hoe lang had ik het volgehouden als ik haar niet had gehad?

Er zijn er meer die worstelen: van alle po-leraren die in 2021 startten, was 9% een jaar later alweer weg, in het vo zelfs 18%. En dat was misschien niet nodig geweest. Want uit onderzoek blijkt: leraren die de eerste drie jaar hulp en begeleiding krijgen, ontwikkelen zich sneller en haken minder gauw af. In ons coververhaal lees je hoe je ze overeind kunt houden. En die tips liggen minder voor de hand dan je misschien denkt. Je kwetsbaar opstellen voelt voor starters bijvoorbeeld niet altijd veilig, zeker niet zonder vast contract – hoe prik je daar doorheen?

Dat ook ervaren leraren ups en downs kennen, blijkt wel uit de column van Karin Westerbeek. Stel je voor: sta je iedere dag je stinkende best te doen, schrijft een leerling op de docentenscan dat het tijd is om met pensioen te gaan. Een ander: ‘Hou er gewoon maar helemaal mee op.’ Van je leerlingen moet je het hebben.

Met (jeugd)literatuur kunnen we ze gelukkig wat empathie meegeven. Want uit onderzoek van Lynn Eekhof (Radboud Universiteit) blijkt: door veel te lezen, trainen we ons inlevingsvermogen. Daar kun je natuurlijk niet vroeg genoeg mee beginnen. Lees dus voor in jouw klas en stimuleer ouders om dat thuis vooral ook veel te doen. Daarbij kun je fijn gebruikmaken van wat onderzoekers van het Kohnstamm Instituut ontdekten: dat gedragswetenschappers impact kunnen maken op de voorleesroutine thuis. Dankzij trucjes uit de gedragswetenschappen wordt voorlezen dan bijna net zo gewoon als tandenpoetsen.

Over ‘gewoon’ gesproken: voor de klas doe je veel dingen zo geroutineerd dat je misschien vergeet dat ze evidence-based zijn, schrijft Martijn Meeter. Zoals beurtstokjes, directe instructie of herhaling. Mijn conclusie? Je bent waarschijnlijk meer met wetenschappelijke kennis bezig dan je denkt, of je nu bakken ervaring hebt of net komt kijken. En met het onderhouden ervan helpen wij je graag!

Masja Lebouille, webredacteur

Dit artikel verscheen in Didactief, maart 2024.