Het Instituut Archimedes/Hogeschool Utrecht kwam met een idee: een platform waar docenten en studenten hun lessenseries kunnen delen met de rest van Nederland. Iedereen in het vo en mbo kan zich gratis registreren op de website en zo gebruikmaken van de lesideeën van anderen, maar ook zelf weer nieuwe lessen uploaden. Een uitwisseling van kennis en ervaring dus. De gedachte achter het platform is dat het onderwijs niet op slot moet, maar juist gedeeld moet worden. ‘Onze studenten en docenten maken ontzettend mooi onderwijs. Door dit te delen met alle docenten over de wereld, willen we samen met docenten en scholen het onderwijs en de opleiding blijvend innoveren,’ zegt Jaap van Voorst, directeur van de Hogeschool Utrecht – Instituut Archimedes, in het persbericht over het platform.
Dat klinkt als een goed initiatief. Positief (en nieuwsgierig) als we zijn, vragen we een inlogcode aan om de proef eens op de som te nemen. Het eerste wat er gebeurt is verwarrend: van ArchimedesOpenContent.nl word je doorverwezen naar eurekos.nl, waar zo op het oog nergens wordt terugverwezen naar Archimedes of de Hogeschool Utrecht, de ontwikkelaar van het platform. Dan: een overweldigend aanbod aan cursussen. Er zijn een hoop filters, waaronder vakgebied, niveau en cursustaal. Een kleine steekproef wijst uit dat ‘Duits’ en ‘vwo 5’ geen cursussen opleveren, ‘informatica’ en ‘havo 2’ ook niet. ‘Geschiedenis’ (op de site geschreven als ‘geschledenis’) en ‘vmbo 3’ leveren evenwel geen cursussen op. Laat je de filters buiten beschouwing, dan zie je ruim 70 cursussen.
De Engelstalige cursussen lijken niet te werken. Druk je op een afbeelding, opdracht 
of linkje dan kom je steevast op dezelfde pagina uit, een 404 error-pagina, of blijkt het echt enkel een afbeelding te zijn. Bijvoorbeeld de cursus ‘Cities then and now.’
Je kan op vrijwel elk van de vakjes klikken, wat er dan gebeurt is het volgende: 
Dit is helaas bij de meeste cursussen het geval.
Alle Engelstalige cursussen komen van ‘Upgrade!’. Wie of wat dat is, geen idee. Bij het profiel st
aat enkel ‘ondersteuning’. Een softwareontwikkelaar? Een docenten-/studententeam dat onder die naam cursussen maakt voor Archimedes?
De Nederlandse cursussen verschillen erg in kwaliteit en opzet. Bij veel cursussen is het onduidelijk voor wie de cursus bedoeld is en hoe lang die duurt. Ook is de opzet niet helder, soms blijkt in een opdracht dat je al een heel boek had moeten lezen. Daarnaast staan er veel dezelfde cursussen in: bijvoorbeeld de cursus ‘Je slaapkamer restylen’:
We hebben inmiddels erg veel vragen. Per mail doen we navraag naar de selectie: is er überhaupt een selectie voordat een cursus online komt? Moet een cursus aan bepaalde eisen/kwaliteit voldoen? Zo nee: hoe wordt de kwaliteit van het materiaal gewaarborgd?
‘De cursussen dienen aan bepaalde kwaliteitseisen te voldoen’, volgens Rosanne Engberts, directiesecretaris van het Instituut Archimedes. ‘Denk daarbij aan de leerdoelen / leercompetenties van de SLO, blended learning, samenwerkend leren, etc. De docenten en de studenten van de HU ontwerpen alleen cursussen die hieraan voldoen, want daar worden zij immers ook op beoordeeld vanuit de opleiding. Binnen Instituut Archimedes wordt gewerkt met een ontwerpteam dat de kwaliteit van de cursussen die ontworpen worden door andere docenten van scholen screent. De cursussen die aan alle ontwerp- en kwaliteitseisen voldoen, zijn direct beschikbaar voor iedereen en zichtbaar op de homepage. Een cursus waar nog aan gewerkt wordt of nog niet voldoet aan de kwaliteitseisen, is alleen zichtbaar voor degene(n) die daaraan werkt(-en). Op termijn is de bedoeling dat de dit een eigen dynamiek krijgt, waarbij docenten en studenten zelf de kwaliteit bepalen met behulp van een rankingsysteem.’ Dit antwoord zorgt eigenlijk voor nog meer vragen. Is Upgrade het ontwerpteam? Wat zijn precies de kwaliteitseisen? Zijn er regels omtrent plagiaat, in dit geval het meermaals kopiëren van andermans cursussen?
Op naar een vraag die hopelijk te beantwoorden is: wat zouden anderen van de site vinden? Er is een ‘communities’-gedeelte, waar we recensies hopen te vinden van echte gebruikers. De enige community die er is, is een feedback-knop die niet het huidige platform noemt, maar een demo:
30 september 2016. Misschien ligt het aan de te kritische bril: maar zitten we niet gewoon per ongeluk in de demoversie? Dat zou het niveau wel verklaren, en de grote hoeveelheid kopieën. We vragen het de directie, het antwoord lijkt te suggereren dat er geen demo was:
Didactief: ‘Er wordt gesproken over het ‘nieuwe Archimedes Open Content’, betekent dit dat er een eerdere versie al bestond, of wordt er simpelweg bedoeld dat AOC iets nieuws is?’
Engberts: ‘Hier wordt bedoeld dat AOC iets nieuws is van de lerarenopleiding.’
Juist. Nog een mogelijkheid: AOC is wel iets nieuws van de lerarenopleiding, maar bestond al in eerdere vorm ergens anders. Het blijft gissen.
De slechte kwaliteit en lage gebruiksvriendelijkheid van het platform staan in schril contrast met de uitvoerige pr rond de lancering ervan. Didactief kreeg persbericht na persbericht, en werd zelfs nog eens nagebeld of we écht wel wat aandacht aan ArchimedesOpenContent.nl zouden geven. Het persbericht maakt enthousiast: positieve reviews van gebruikers (‘erg gebruiksvriendelijk en de technische mogelijkheden zijn enorm’ volgens Irene), mooie idealen (‘Met deze digitale open omgeving staan docenten zelf aan het roer van deze onderwijsvernieuwing’ zegt Saskia Bruines, wethouder Onderwijs, kenniseconomie & internationaal in Den Haag) en nietszeggende marketingtaal (‘Een manier van lesgeven waar de docent weer in zijn kracht wordt gezet’).
Dus bij deze die aandacht. Wat een goed initiatief, maar wat een slechte uitwerking.
1 Open Access
2 Open de weg naar Open Access!
3 Open de artikelenkluis
En blijf op de hoogte van onderwijsnieuws en de nieuwste wetenschappelijke ontwikkelingen!
Inschrijven
