In 1675 schreef Isaac Newton in een brief aan collega en concurrent Robert Hooke: ‘Als ik verder heb gekeken dan anderen, dan was dit doordat ik op de schouders van reuzen stond.’ Daarmee gaf hij aan dat de wetenschap vooruitgang boekt door te bouwen op eerdere ontdekkingen van anderen. Zo gaat dat meestal, zowel in de wetenschap als in het echte leven: af en toe staat er een reus op en dan bouwen wij als gewone stervelingen daarop voort.
Een tijdje geleden vroeg Sanna Järvelä, mijn collega-hoogleraar aan de universiteit van Oulu (Finland), of ik een lijst wilde opstellen met circa tien kernartikelen uit de onderwijs- en cognitieve psychologie die alle leden in onze vakgroep zouden moeten kennen. Deze vraag intrigeerde mij en ik ging ermee aan de slag. Om te zorgen dat de lijst niet te beperkt of gekleurd zou zijn door persoonlijke voorkeuren, gooide ik de vraag ‘in de groep’ op Twitter en Facebook. Dat resulteerde in een lange lijst boeken en artikelen, die ik zelf aanvulde met samenvattingen en vervolgens publiceerde als blog. Deze blog werd zo’n grote hit dat ik begon te spelen met de gedachte om er nog iets meer mee te doen.
Tot concrete actie kwam het toen ik een keer met Monique Marreveld, hoofdredacteur van dit tijdschrift, over van alles en nog wat zat te praten. Ik vertelde haar dat ik het idee had om een boek te schrijven waarin circa 25 van die kernartikelen behandeld zouden worden, op zo’n manier dat (aankomende) leerkrachten ze in hun onderwijs zouden kunnen gebruiken. Een boek dat niet alleen gaat over wat er precies onderzocht is en hoe, maar ook over wat jij als leerkracht er in de klas aan hebt en hoe je de kennis uit het onderzoek zelf kunt toepassen, met verwijzingen naar aanvullend materiaal zoals blogs en video’s.
Na wat mislukte pogingen om hiervoor financiering te vinden, liet ik het idee even rusten, totdat zich een onverwachte kans voordeed. In de ontbijtzaal van een hotel in Finland ontmoette ik Harrie van de Ven, voorzitter van het college van bestuur van Optimus Primair Onderwijs. Hij vertelde dat hij op een ‘fact-finding’ reis was met een groep onderwijsbestuurders uit het po en leden van de PO-Raad, en hij vroeg of ik zin had die avond met deze groep te praten en hun vragen te beantwoorden. Ik zei ja, op voorwaarde dat zij de drank zouden betalen (bourbon is bepaald niet goedkoop in Finland!).
Om een lang verhaal kort te maken, Harrie organiseerde een soort crowdfunding waarbij tien onderwijsstichtingen, één pabo en de PO-Raad elk een duit in het zakje deden om het boek te realiseren. Het doel: leerkrachten laten kennismaken met het werk van reuzen. Monique was bereid om het boek op te nemen in de Didactief-serie en de logistiek te regelen. Samen met Luce Claessens en Steven Raaijmakers van de Universiteit Utrecht en redacteur Bea Ros gingen we van start.
Nu is het zover: Op de schouders van reuzen ligt klaar voor het kerstpakket van de leerkrachten van de gulle geldschieters. En daar blijft het natuurlijk niet bij. Het boek is als papieren editie voor iedereen te koop, en wordt daarnaast in januari tijdens ResearchED in Nieuwegein gepresenteerd en online vrijgegeven via open access. Dat betekent dat iedere leerkracht (in opleiding), ouder, schoolbestuurder, pabo-docent en -student, politicus en wie dan ook het boek gratis kan downloaden, om er hopelijk iets van op te steken en zelf ook op de schouders van reuzen te staan!
Paul Kirschner is universiteitshoogleraar en hoogleraar Onderwijspsychologie aan de Open Universiteit.
Bestel het boek Op de schouders van reuzen!
En blijf op de hoogte van onderwijsnieuws en de nieuwste wetenschappelijke ontwikkelingen!
Inschrijven
