Stof tot nadenken

Claire Boonstra van Operation Education (‘een beweging van positieve, energieke en passievolle mensen die het onderwijs fundamenteel helpen te veranderen’) roept scholen op uit de kramp te komen, de angst voor de Cito-scores van zich af te gooien en meer ruimte te geven aan individuele verschillen tussen kinderen. Kindercoach en mediadeskundige Liesbeth Hop wil af van de overdiagnosticering. Het aantal kinderen dat Ritalin gebruikt is volgens de laatste cijfers verviervoudigd. Hop vraagt zich af of we opeens een gestoorde generatie kinderen hebben voortgebracht. Houd je bezig met de vraag wat een kind nodig heeft in plaats van wat een kind mankeert, luidt haar oproep.

Komt er eindelijk discussie over de toekomst van het onderwijs?

Alexander Peltekian van Stichting Gearhing, dat 29 Friese basisscholen onder haar hoede heeft, constateert dat het huidige onderwijs nog is ingericht op principes uit de tijd van de industriële revolutie. Het onderwijs lijdt volgens hem aan ‘hospitalisatie’. Laat docenten zichzelf organiseren en schaf de regelgeving af, is zijn devies. En dan is er nog het uitvoerige manifest Samen leren dat werd opgesteld door een negental onderwijsvernieuwers, onder wie René Kneyber en Jelmer Evers. De opstellers pleiten onder meer voor een sterkere verbetercultuur op scholen, meer toppers voor de klas en een krachtigere beroepsgroep.

Het is mooi dat er zo veel energie en creativiteit zijn om het onderwijs van de toekomst gestalte te geven. De laatste innovatieve ontwikkelingen, zoals de invoering van voor- en vroegschoolse educatie, de brede school en de schakelklassen dateren al weer uit het verre verleden. De doorgeslagen toetscultuur, het opbrengstgericht werken en de vage theorieën over 21^ste eeuwse vaardigheden deden de harten van onderwijsmensen niet sneller kloppen.

We mogen nu enige hoop koesteren dat de nieuwe ideeën op zijn minst leiden tot een broodnodige discussie over hoe het onderwijs zich verder kan ontwikkelen. Ik ben er echter nog niet gerust op dat dit gebeurt. Het onderwijsbestel hangt aan elkaar van bureaucratie en korte-termijnbelangen. Het is dus maar de vraag of er een podium komt voor debat en meningsvorming. Dat degenen die hun nek uitsteken met nieuwe denkbeelden, zo’n podium verdienen, staat buiten kijf.

Jo Kloprogge is zelfstandig onderwijsadviseur.