Meten is weten?

Grappig was dat het overzicht nogal wat foutmeldingen opleverde. Erg betrouwbaar leek het allemaal niet. Maar het was even spektakel. Vertegenwoordigers van het onderwijsveld werden platgebeld en uitvoerig geciteerd. En dat hoewel er niet veel nieuws te melden was.

Dat de scholen in Limburg het goed doen op dit soort tests en in Drenthe iets minder, is al jaren bekend. Onderzoekers hebben wel eens laten zien dat, waar ooit een klooster heeft gestaan, de regio nog eeuwen later gezegend is met goed onderwijs. Dat is dus niet veranderd. Ook niet veranderd zijn de negatieve reacties van de belangenorganisaties op dit soort publicaties. Zij vinden dat het onderwijs een zo rijk en gecompliceerd terrein is, dat je met toetsen nooit een indicatie kunt geven over de kwaliteit van de school. Of ze dat echt vinden, is nog wel de vraag. Onderwijsorganisaties zijn doorgaans overal tegen, behalve tegen meer geld voor hun achterban. Neen heb je en ja krijg je alleen tegen betaling.

Die discussie over kwaliteit zal er ooit vast wel komen

Opvallend was de afwezigheid van onderzoekers en ondersteuners in het publicitair geweld over de Cito-scores. Dit heeft ongetwijfeld te maken met de slachting die in die sector door de bezuinigingen wordt aangericht. De ooit zwaar bemande legioenen onderwijsadviseurs worden meer dan gedecimeerd en de overblijvers worden door opdrachtgevers, nog steeds vooral overheden, volledig klemgezet.

Het toch wel treurige resultaat is al met al dat de publicatie van de Cito-scores zijn belangrijkste opbrengst niet haalt. Dat zou moeten zijn een discussie over de kwaliteit van het onderwijs in ons land en hoe we daar meer zicht op kunnen krijgen. Maar als iedereen in onderwijsland al bij voorbaat met de hakken in het zand staat, heeft het weinig zin zo’n discussie te starten. Ik verwacht dat die discussie er toch wel zal komen over een aantal jaren. Als we in de internationale vergelijkingen nog wat verder zijn gezakt, naar plaats 15 of 20, komt er misschien een moment dat we het toch maar eens gaan hebben over de kwaliteit. Dan zijn misschien ook wat gevestigde ‘hakken in het zand zetters’ met pensioen en kan die discussie open worden gevoerd. Wanneer dat zal zijn? Ik zet in op 2017.

Deze column verscheen in Didactief, november 2013.