Pas rond 2023 zal de krimp iets afnemen in het basisonderwijs en vanaf 2027 in het voortgezet onderwijs, stelt de landelijke vereniging voor christelijk onderwijs Verus. Zoals elke plaag slaat ook de krimp vrij willekeurig toe. Hij wordt vooral zichtbaar in Limburg, Zeeland en de noordelijke provincies, maar zal zich verder uitbreiden. Het westen en midden van ons land lijken het minst met krimp te maken te krijgen.
Dalende leerlingenaantallen zullen menig schoolmanagement kopzorgen opleveren. Krimp betekent financiële, personele, organisatorische en bouwkundige complicaties. Zo is er het probleem met de leuke naam 'kostenremanentie'. Dat betekent dat de inkomsten door de krimp snel afnemen en je maar moet zien hoe je de uitgaven daarmee gelijke tred kunt laten houden. Voor het management en de leerkrachten betekent krimp een zwaardere taakbelasting. Voor de leerlingen gaat krimp vaak over langere reistijden. En zo zijn er heel wat 'uitdagingen' (zo moeten we dat tegenwoordig noemen) voor schoolbestuurders in krimpgebieden.
Een kernvraag is echter of de krimp een bedreiging vormt voor de kwaliteit van het onderwijs. Dat is zeker het geval. De inspanningen die scholen moeten leveren om de gevolgen van de krimp op te vangen en hierover met ouders en andere betrokken te communiceren, gaan ten koste van inspanningen voor kwaliteitsverbetering.
Maar krimp biedt ook de gelegenheid om het onderwijsproces op punten opnieuw op te bouwen en vorm te geven. Sommige basisscholen werken versneld aan integrale kindcentra of brede schoolvorming. In het voortgezet onderwijs probeert men het onderwijs aantrekkelijker en beter te maken door veel aandacht te schenken aan een breed aanbod. Er zit dus ook wel iets positiefs in de vermaledijde krimp, al vergt het de nodige wilskracht en flair om de kansen te verzilveren.
De krimp heeft inmiddels ook een spectaculaire innovatie op het ministerie van OCW teweeggebracht. Hier is een 'accountteam leerlingendaling' gevormd dat schoolbesturen gaat bijstaan. Het ministerie als schoolbegeleidingsdienst, wie had dat gedacht? Men houdt kennelijk zo veel tijd over bij het uitvoeren van de reguliere taken dat schnabbelen mogelijk is. Ik zie met spanning het moment tegemoet waarop ambtenaren een eigen OCW-voorbeeldschool openen. De krimp is niet alleen een plaag. Het is de moeder van vele verrassingen.
En blijf op de hoogte van onderwijsnieuws en de nieuwste wetenschappelijke ontwikkelingen!
Inschrijven
