Bent u meetbaar?

De kwaliteit van het onderwijs wordt tegenwoordig gemeten met kwantitatieve indicatoren. En als de leraar bepalend is voor die kwaliteit, wordt straks dus de leraar doorgemeten. Zover is het nog niet.

Voorlopig oefent de inspectie eerst wat op het voortgezet onderwijs. De kwaliteit van uw middelbare school wordt vanaf 2016 bepaald aan de hand van vijf indicatoren. Het gaat om de onderwijspositie van de leerling ten opzichte van het schooladvies, de onderbouwsnelheid, bovenbouwsucces, de examencijfers, en het verschil tussen schoolexamen en centraal examen. Daar wordt nog een beetje op genormeerd, gewogen en gecorrigeerd, en dan rolt het oordeel uit de computer. Het wordt u nog wel meegedeeld door een inspecteur die u vertelt of u het predicaat 'onvoldoende', 'voldoende' of 'goed' krijgt; dit volgens vaste normen die de meet- en regelkamer van de inspectie vaststelt.

Niet iedereen binnen, en zeker buiten, de inspectie is enthousiast hierover. Voormalig SCP-coryfee Ria Bronneman betitelde het onlangs als 'armoe'. Ik zou het liever 'doorgeslagen gekkigheid' willen noemen. Het ironische is dat de inspectie zich met deze methode ook nog eens zelf overbodig maakt. De oordelen rollen toch uit de computer. De ervaren inspecteur die met een kritisch oog de school beziet en bespreekt wat goed is en wat beter kan, wordt naar de mesthoop verwezen.

Inmiddels zijn SGP, D66 en CDA bezig een initiatiefwet in te dienen om de inspectie in haar klassieke hok terug te jagen. De inspectie zou zich weer moeten beperken tot de deugdelijkheidseisen waarop zij scholen wettelijk moet controleren. Met eigen ideeën over bijvoorbeeld opbrengstgericht werken moet de inspectie scholen niet lastigvallen. Zowel de Raad van State als de Onderwijsraad heeft naar dit wetsvoorstel gekeken. De Raad van State vindt het de goede richting uitgaan, maar zou het nog wat verder willen doortrekken. De Onderwijsraad kiest een sterk juridische benadering en vindt dat de inspectie duidelijker onderscheid moet maken tussen toezicht en kwaliteitsbevordering.

Inmiddels heeft de Eerste Kamer aan de Onderwijsraad gevraagd om uit te zoeken of niet-meetbare onderwijsresultaten toch in beeld kunnen worden gebracht. De vraag of u zelf straks ook meetbaar wordt gemaakt, is op dit moment nog niet te beantwoorden. De inspectie zou u graag in een cijfer willen vastleggen. Gelukkig is de inspectie nog niet de hoogste baas in onderwijsland. Al denkt ze zelf van wel.