Het lerarenbestaan

Vakantie is net zo nodig als onderwijs. Het geleerde laten bezinken en eigen laten worden. In elke vakantie bouw ik een reflectiemoment in. Deze zomer heb ik aan zee doorgebracht. Met de zon op mijn bol en mijn voeten in het zand kwamen de gedachten…
Het begint eigenlijk al in mei, net na de vrije dagen, het zicht op de zomer en dan vooral op de bijbehorende vakantie. Reikhalzend kijk ik daar ieder jaar naar uit en ik ben echt niet de enige. Tegelijkertijd begint de onrust. Door de correctie van de examens is al mijn andere werk blijven liggen. De jaarplanning wordt erbij gepakt, angstvallig worden de weken geteld minus de projectweken, toetsweken, sportdagen, rapportvergaderingen en ja hoor, daar is ie al, de stress of ik het dit jaar wel ga halen. Of misschien toch als ik dit omzet in dat en dan samenvoegen met dat en dan nog even omschrijven tot ... meer werk. Het levert altijd meer werk op. En minder plezier. Een leerling zei zelfs tegen me dat het nu wel tijd is om minimaal een van de vijf dingen die ik tegelijkertijd doe te laten vallen. Beng. Spiegel. Voorgehouden door een 15-jarige. En ik maar bang zijn of ie wel genoeg leert. Hartstikke wijs is ie al. Ik maak dus een planning tot de zomer voor mijn klassen. Daarin staan niet alleen alle lessen en de lesstof, maar ook alle activiteiten. Een mooi handvat voor hen en mij. Dit geeft rust. Er is weer wat ruimte om te lachen. Maar hoe hard ik ook mijn best doe, de laatste weken wordt mijn werkdruk alleen maar groter. Er worden op de valreep nog werkgroepen geformeerd, een laatste studiedag georganiseerd en naast het vaststellen van de nieuwe jaarplanning moeten ook de introductiedagen en werkweken voorbereid worden. Ook mijn avonden zijn gevuld met een diploma-uitreiking, een voorstelling en een jaarafsluiting. Hoe leuk ik mijn beroep ook vind, langzaamaan word ik gek. 

Deel 2: Loskomen

En dan is de laatste schoolweek aangebroken. Maandag werk ik nog keihard en kom ik niet aan pauze toe. Voor dinsdag heb ik een planning gemaakt, maar die loopt volledig in de soep. Ik word bij een overleg geroepen, gevraagd een project voor komend jaar te begeleiden en daar nu zo goed als alles voor aan te leveren en ouders willen een gesprek. Om 15 uur ben ik klaar, dat wil zeggen er klaar mee. Ik kan niet meer. Ik heb nog een overleg met een collega en we besluiten buiten school koffie te gaan drinken. Daar biechten we op dat het genoeg is geweest. We maken een to do lijst, verdelen de taken en spreken de laatste dag van de vakantie af. Dan roeren we tevreden in onze koffie. De rest van de week probeer ik van alles en rond ik nog wat af, maar mijn planning heb ik niet gehaald. Ik ben eerlijk gezegd te moe om te balen. Het zij zo. En zo gaat de dag over in de dag waar ik zo reikhalzend naar heb uitgekeken, de laatste schooldag. Nog een groot overleg, een afsluitende borrel en ja, de vakantie is aangebroken. Ik drink die avond een biertje teveel en duik vroeg mijn bed in. De eerste vakantiedagen zijn zo om. Mijn kinderen zitten in dezelfde modus als ik: bijkomen. Ik concludeer tevreden dat school vermoeit. Halverwege de eerste week besluiten we naar ons vakantiehuis te gaan. Een goede beslissing, want het leven aan zee in een klein huis is wat ik aan kan. De wind waait door mijn haren, mijn kinderen rennen en spelen en ik lees een boek. Ondanks dat ik in een stoel in de zon met een boek tot rust kom, heb ik drie weken nodig om me echt wat losser te voelen. Het was een mooi, maar heftig schooljaar. 

Deel 3: Een nieuw begin

Wat is lezen toch heerlijk. Loskomen van de realiteit, je eigen valkuilen herkennen om in een volgend boek verrast te worden door geheime verlangens. Daarom lees ik niet alleen in vakanties, maar elke dag. Ik geniet bij het idee deze boeken straks aan mijn M3 en M4 te tippen. Hoe Sandra Bernart het desperate gevoel van Vincent beschrijft in Ik zag Menno en dit dan vergelijken met Boyds innerlijke strijd in Boyd was hier van Corien Botman. De tegenstellende karakters van en de aantrekkingskracht tussen Daan en Nadia in het gelijknamige boek geschreven door Esther Walraven. De ongelofelijke herkenbaarheid van de gebeurtenissen op het mbo van Johan Goossens in Wie heeft er wél een boek bij zich?. Dat Jan Wolkers nog steeds een plekje op de literatuurlijst verdient en ook geschikt is voor vmbo laat Zomerhitte zien. Ik was vergeten hoe leuk herlezen is. Ik herinner me ineens hoe een leerling tijdens haar mondeling vertelde dat ze een bepaalde passage keer op keer herlas om steeds weer geraakt te worden. Sylvia Pessirerons De verzwegen soldaat en Gesloten koffers. Deze boeken verdienen een eigen project binnen de Nederlandse, Indische en Molukse geschiedenis. Te moeilijk voor de gemiddelde vmbo’er, maar een zeer toegankelijke, wijze en bovenal aardige vrouw, dus daar liggen echt mogelijkheden. Sneeuwstorm van Eva Burgers is voor mij een lekker boek tussendoor. Ik zie meteen wat koppies voor me die ik met dit boek een succesvolle leeservaring kan geven. Ik lach en geniet en denk aan school. Eerder was deze combinatie even niet meer mogelijk. Nu is er weer ruimte om de snapchats van mijn leerlingen te bekijken. Een leerling die zijn eerste verjaardag zonder vader viert, stuur ik een mail. Tevreden glimlachend laat ik me achterovervallen en sla de bladzijde om.

En nu een nieuw schooljaar voor de boeg. Mede door de reflectie kan ik weer fris beginnen. Vol goede voornemens ben ik gestart, de ideeën stromen door mijn lijf. Minstens tot mei volgend jaar kan ik er weer tegenaan.