Een Geflipte (Onderwijs)Wetenschap

Leerlingen die nu thuis (online) de uitleg van hun leraar krijgen voor ze naar de klas komen. Onderwijsbestuurders en beleidsmakers die nu verantwoording moeten gaan afleggen aan leraren in plaats van andersom (zie Het Alternatief, 2013).

De Big Flip
Al deze flips zetten ons traditionele denken op z'n kop, maar zijn ook een logisch gevolg van de 'Big Flip', de 'verplatting' van onze samenleving. Socioloog Wouters beschrijft in zijn proefschrift hoe een dergelijke 'Big Flip' van (gezags)relaties in de maastschappij al meer dan een eeuw geleden is ingezet. Vandaag de dag slikt de 'gewone' burger niet meer voor zoete koek wat de dokter, dominee, leraar, bestuurder of minister zegt en doet. Ieder instituut in de maatschappij is dus gedwongen opnieuw zijn relatie met de maatschappij uit te vinden. Ook de wetenschap...

Geflipte Wetenschap
Vanuit verschillende kanten zwelt de onvrede over het huidige wetenschapssysteem aan. Dit gaat dan niet alleen over kritiek vanuit de maatschappij waarin de burger zich afvraagt wat het nut van al die 'schappenweters' is en zich hoofdschuddend verbaast over fraudepraktijken als die van Diederik Stapel. Het gaat ook ook om sterke kritiek van binnenuit de wetenschap op het feit dat de relatie met de werkelijkheid van de samenleving soms ver te zoeken is, onder andere de doorgeslagen publicatiedrang, de hoeveelheid onderzoek zonder praktijkrelevantie, de devaluering van universitair onderwijs, de 'promovendifabrieken' die onderzoekers zonder kans op een baan afleveren en de 'loterij' van onderzoeksbeurzen waarin veel kostbare tijd en creatief onderzoek verloren gaat.

Onderstaande enquête uit het recente IBO-onderzoek van het ministerie van Financiën laat zien dat maatschappelijk relevante activiteiten zoals onderwijs, kennisdeling en –gebruik, laag op het prioriteitenlijstje staan van universitaire onderzoekers.
 

Dit vraagt om een flip...

Wetenschapsflippers
In een kritische paper van Science in Transition wordt de huidige situatie geanalyseerd en serieus gepleit voor een wetenschap die weer wordt gewaardeerd om de maatschappelijke meerwaarde en waarin maatschappelijke betrokkenen meebeslissen over de kennisproductie. Een wetenschap die niet louter draait om zichzelf, maar weer dienend is aan de samenleving, samenwerkt met burgers en op die manier het maatschappelijke vertrouwen (terug) verdient.

Voor deze onvermijdelijke flip hebben we op allerlei fronten moedige, creatieve wetenschapsflippers nodig, ook in de onderwijswetenschap. Denk bijvoorbeeld heel concreet aan een beslissing om onderwijsonderzoekers niet meer primair te beoordelen en financieren op basis van hun publicaties, maar op een gelijke manier hun onderwijsactiviteiten en samenwerking met het onderwijsveld te waarderen.

Wetenschapsflippers zijn instanties en (groepen) mensen die weer de relatie tussen wetenschap en samenleving opzoeken. Wetenschapsflippers zwemmen tegen de traditionele stroom in. Waar vinden we hen? Wie de wetenschapsflipper past, trekke hem aan...

Verder Lezen:

*Het Alternatief (Kneyber & Evers 2013)

*Informalisering (Wouters, 2008)

*Laat wetenschap werken. Jaarrede van de president van de KNAW. (Clevers, 26 mei, 2014)

*Waarom de wetenschap niet werkt zoals het moet, en wat daar aan te doen is. (Science in Transition, 2013)

*Wedloop om wetenschapsgeld (Volkskrant, 12 juni 2014)

*Partnership SURFIN – Internationaal Netwerk waarin scholen en universiteiten gezamenlijk onderzoek naar het delen en gebruiken van kennis uit praktijkgericht onderzoek van leraren.