Onderzoek

Zweedse leerling gebukt onder toetsstress

Tekst Bea Ros
Gepubliceerd op 03-03-2020 Gewijzigd op 24-06-2020
Sinds 2012 moeten Zweedse leerlingen driemaal op rij (12 tot 14 jaar) een nationale toets maken. Dat leidt tot extra stress en minder zelfvertrouwen.

Vanwege dalende scores in internationale peilingen, vooral PISA, heeft de Zweedse overheid besloten tot onderwijshervormingen. In 2011 kwam er een nieuw nationaal curriculum, met een grotere nadruk op toetsing en prestaties. En sinds 2012 moeten leerlingen niet alleen aan het eind van leerjaar 8 (14 jaar), maar ook in leerjaar 6 en 7 een gestandaardiseerde overgangstoets maken. Bovendien zijn er gedurende het jaar voor de diverse vakken nationale voortgangstoetsen.

Zo zouden leerlingen wennen aan toetsing en zou de druk verminderen bij die ene toets in leerjaar 8, zo heette het. Maar al die toetsen hebben de stress bij leerlingen alleen maar verhoogd, zo blijkt uit een grootschalige studie van onderzoekers van de universiteit van Umeå . Ze vergeleken cohorten van voor en na de onderwijshervormingen, met data uit de vierjaarlijkse survey Health Behaviours of School-Aged Children (11 tot 15 jaar).
De leerlingen uit het cohort na de hervormingen bleken meer last van schoolgerelateerde stress te hebben en hadden minder vertrouwen in eigen kunnen. Bovendien was hun algemene tevredenheid in het leven verminderd. Dit laatste effect was bij meisjes sterker dan bij jongens. Voor psychosomatische klachten vonden de onderzoekers geen noemenswaardige verschillen tussen de cohorten. Ziek worden ze er dus niet van, maar de sterkere nadruk op toetsing en presteren heeft wel een negatief effect op het welbevinden van leerlingen.

Björn Högberg e.a., Consequences of School Grading Systems on Adolescent Health: Evidence From a Swedish School Reform. In: Journal of Education Policy, 2019.

Dit artikel verscheen in Didactief, maart 2020.

Click here to revoke the Cookie consent