Interview

Win-win

‘Wat Jasper onderzocht, was precies wat ik nodig had’

Jullie kampten allebei met dezelfde vraag: hoe breng ik leerlingen/studenten vaardigheden bij die ze helpt om kritisch na te denken over maatschappelijke vraagstukken?

Jasper: ‘Ja, ik vroeg me af hoe we het vak burgerschapsvorming beter op de kaart konden zetten. Wat kon ik nog meer doen, behalve kennis overbrengen over hoe onze samenleving in elkaar steekt? Ik wilde een manier vinden om leerlingen vaardigheden aan te leren waardoor ze meer begrip kunnen opbrengen voor mensen die anders denken dan zij. Het is superfijn als je de ruimte krijgt om dat op een wetenschappelijke manier te onderzoeken.’
Babette: ‘Burgerschap is een hot item in onderwijsland. Ik ben moduleleider van een vak over gevoelige burgerschapsdialogen en leer studenten hoe ze dit onderwerp kunnen integreren in taallessen. Daarnaast moest ik een lesson study maken over het aanleren van empathische vaardigheden. En toen presenteerde Jasper in de WOA zijn onderzoek en leermethode. Dat was precies wat ik nodig had.’

Wat had je ontdekt, Jasper?

Jasper: ‘Nadat ik literatuuronderzoek had verricht, keek ik bij geschiedenisdidactiek hoe leerlingen leren zich in te leven in mensen uit een ander tijdperk. Dat heb ik verwerkt in een lesmethode Kritische Empathie. Ik pak bijvoorbeeld een opiniestuk uit de krant en laat leerlingen nadenken over een aantal vragen. Zoals: wie is de ander? Hoe staat die in een bepaalde kwestie en waarom? Hoe zou ík reageren als ik die ander was? Zo onderzoeken ze waarden en culturele achtergronden. Vervolgens denken ze na over hun eigen situatie. Op deze manier leren ze hun eigen mening even uit te stellen en meer begrip te krijgen voor andere denkbeelden.’

Waarom is een lesmethode voor pubers ook ideaal voor toepassing op de HvA?

Babette: ‘Docenten in opleiding moeten ook eerst leren met een beetje afstand naar zichzelf te kijken, voordat zij empathische vaardigheden aan leerlingen kunnen overbrengen.
Ik heb Jasper gevraagd om een gastles te geven en daar heb ik veel aan gehad. Het maakte voor mij de aanpak helder: hoe bouw je een les op, welke vragen stel je? Dat was heel inspirerend. De grootste eyeopener vond ik zijn ontdekking dat leerlingen níet bij hun eigen visie moeten beginnen. Want dan houden ze daaraan vast omdat ze denken: ik heb mijn mening verteld, die kan ik nou niet meer bijstellen.’

Zijn er nog verbeterpuntjes?

Jasper: ‘Uit de resultaten blijkt dat leerlingen zich nu beter kunnen inleven in de positie van anderen. De methode heeft dus effect. Toch vinden ze vaak dat hun eigen mening rationeler is. Zelfreflectie blijft lastig.’

Babette: ‘Jasper heeft een rubric gemaakt met uitleg erbij. Nu wil ik nog graag een literatuurlijst van hem hebben. Dit is heel mooi materiaal, maar ik wil het ook kunnen verantwoorden naar mijn studenten.’

 

Dit artikel verscheen in de special van Didactief, juni 2021.

Verder lezen

1 Special: Een leven lang leren