Zeker wanneer je geen docent aardrijkskunde, geschiedenis of maatschappijleer bent, is dat nog niet zo makkelijk. Liesbeth Breek, docent Frans op het Petrus Canisius College in Alkmaar, zag haar leerlingen swipen en zonder aandacht naar beelden kijken en besloot dat kunst haar insteek zou worden.
Om haar leerlingen beter te leren kijken, ontwikkelde Breek lesmateriaal volgens het principe van Slow Looking. ‘Slow Looking is het verzamelen van observaties en niet het geven van verklaringen, het oplossen van vraagstukken of het voordoen van hoe er gedacht moet worden. Slow Looking is verder kijken dan wat je ogen waarnemen bij een eerste indruk.’ Hoe dat er in de praktijk uit ziet? Breek schotelt haar leerlingen foto’s voor, die altijd een maatschappelijk tintje hebben: foto’s uit Trouw, van WorldPress of uit de tentoonstelling Streets of the World van Jeroen Swolfs, vanaf 7 maart (gratis) te zien op de Zuidas in Amsterdam. Deze expositie geeft je een blik in straten in 195 landen over de hele wereld. Aan de hand van opdrachten (voor voorbeeld: zie kader) gaan ze over deze foto’s in gesprek.
‘Kunst helpt om bewuster te kijken. Al jaren kijk ik samen met mijn leerlingen naar foto’s en schilderijen. Ik ben ook geen docent CKV of tekenen, maar een docent in een moderne vreemde taal. Toch maakt het leren observeren een substantieel, terugkerend onderdeel uit van mijn lespraktijk. Telkens weer word ik geraakt door de grote mate van betrokkenheid van mijn leerlingen tijdens deze observatie-activiteiten’, vertelt Breek. Door over dit soort foto’s in gesprek te gaan, probeert Breek bij haar leerlingen een bewustzijn te creëren dat verder gaat dan hun eigen leefwereld en aan te sluiten bij burgerschapsthema’s als diversiteit, duurzaamheid, globalisering en mensenrechten. Observeren en het stimuleren van denkvaardigheden vormen het hart van deze lesactiviteiten. Daarnaast bevorderen ze de taalontwikkeling en spreekvaardigheid van de leerlingen, want alle activiteiten vinden in het Frans plaats.
‘Deze werkvormen doen recht aan wat ik waardevol vind in het onderwijs’, legt Breek uit, ‘namelijk dat ik leerlingen benader als denkende en handelende mensen die ook een aandeel hebben in het onderwijsproces en niet alleen aangeleerde kunstjes op een examen produceren. Zo leren ze op een verantwoordelijke manier te leven in relatie tot anderen en de planeet te staan. Dat is een existentiële dimensie van onderwijs die we de laatste decennia te veel uit het oog verloren zijn.’
See - Think - WonderDe werkvorm See - Think - Wonder stimuleert de leerling om goed te observeren en doordachte vragen te stellen. Hiermee leren ze ondervragen en onderzoeken.
Opdracht: Kijk naar de foto en vul het schema in. Deel daarna jouw observaties met een klasgenoot.
‘In de les praten we over het feit dat sommige leerlingen denken dat de staande man een bestraffende indruk maakt. Weer anderen merken op dat deze man waarschijnlijk voedsel komt uitdelen. Wat zien ze waardoor ze dit denken? Onderwerpen als eerlijke verdeling, mensenrechten, mondiale betrokkenheid komen ter sprake.’ |
Vanaf 7 maart is de tentoonstelling Streets of the World drie jaar lang gratis te bezoeken op de Zuidas in Amsterdam.
En blijf op de hoogte van onderwijsnieuws en de nieuwste wetenschappelijke ontwikkelingen!
Inschrijven
