Onderzoek

Vier adviezen voor effectief burgerschapsonderwijs

De onderzoekers bestudeerden verschillende onderzoeken naar burgerschap een distilleerden daar een aantal adviezen uit voor scholen. Scholen hebben een belangrijke rol op het gebied van burgerschapseducatie, stellen de onderzoekers, vooral bij leerlingen die van huis uit weinig meekrijgen over de samenleving, politiek en democratie. Maar hoe zorg je als school voor goed en effectief onderwijs over burgerschap? Vier tips:

1. Besteed expliciet en structureel aandacht aan burgerschapsonderwerpen in het curriculum. Dat blijkt positieve effecten te hebben op de kennis en houding van jongeren. Deze effecten zijn weliswaar beperkt, maar jongeren weten toch aantoonbaar meer van politiek, discussiëren makkelijker over politieke onderwerpen en zijn sneller bereid om verschillende perspectieven te accepteren.

2. Zorg voor een pedagogisch klimaat waarin ruimte is om controversiële onderwerpen te bediscussiëren. Dat blijkt een positieve invloed te hebben op de burgerschapskennis en  -houding. Jongeren vergroten in zo'n omgeving makkelijker hun kennis over de samenleving en blijken onder andere toleranter ten opzichte van andersdenkenden.

3. Verbind de maatschappelijke stage met de rest van het curriculum, zoals het vak maatschappijleer. Op die manier is het mogelijk om leerervaringen van leerlingen te bespreken en in een breder kader te plaatsen. Zorg ervoor dat jongeren (op school) nadenken over wat ze gaan doen tijdens de stage en wat de betekenis ervan is in een breder maatschappelijk en moreel kader.

4. Pak het groot aan: het blijkt dat burgerschapsonderwijs eigenlijk pas zinvol is wanneer het is ingebed in een systematische aanpak. Jongeren moeten er regelmatig mee bezig zijn, wil je duurzame resultaten boeken. Een enkel project over burgerschap lijkt weinig effectief.

Dit is een ingekorte versie van het artikel Jonge burgers van Eidhof en Nieuwelink, dat deze maand verschijnt in Didactief.

Nieuwsgierig naar wat je nog meer met burgerschapsonderwijs kunt doen? Didactief publiceert de komende maanden een serie artikelen van Bram Eidhof en Hessel Nieuwelink. Zij kijken hoe je het onderwijs kunt koppelen aan de visie van je school, hoe je alle leerlingen betrekt, wat de rol is van social media, en nog veel meer.

4 november 2014

Verder lezen

1 Welwillend maar onwetend?
2 Aanpassen aan de maatschappij
3 Werk gericht aan burgerschap