Met welke woorden beschrijf je een grafiek? In de rekenles leren kinderen niet alleen rekenen, maar moeten ze zich ook vakspecifiek taalgebruik eigen maken. Voor leerlingen die Nederlands als tweede taal spreken, is dat laatste vaak een grote uitdaging. Hoe kunnen leerkrachten hen hierbij ondersteunen? De Utrechtse promovenda Jantien Smit deed daar onderzoek naar. Ze ontwierp een lessenserie voor kinderen uit groep 7/8 waarin lijngrafieken centraal stonden, en testte daarbij een methode uit om de leerlingen het benodigde taalgebruik bij te brengen.
In de klassen die meededen aan het onderzoek zaten voornamelijk kinderen van Turkse en Marokkaanse afkomst. Smit liet de leerkracht tijdens het behandelen van de stof extra aandacht besteden aan talige ondersteuning in de vorm van scaffolding (adaptieve ondersteuning). Bijvoorbeeld door uitspraken van leerlingen (‘de grafiek gaat steeds verder omhoog’) te herformuleren in rekentaal (‘inderdaad, de grafiek stijgt’). Of door kinderen te vragen zich preciezer uit te drukken (‘wat blijft er precies constant?’). Als een leerling juist wel de goede termen gebruikte, wees de leerkracht de klas daarop (‘Dat heb je goed gezegd in rekentaal.’).
Om de vooruitgang van de leerlingen te meten, liet de onderzoeker hen voor en na de lessenserie een test doen waarbij ze een lijngrafiek moesten beschrijven. Aan het eind van de serie bleken de kinderen een stuk beter in staat de grafiek in rekentaal te beschrijven dan tijdens de toets die voor het begin van de lessen was afgenomen. Scaffolding kan dus een effectief middel zijn om leerlingen vaktaal bij te brengen.
Jantien Smit, Scaffolding language in multilingual mathematics classrooms. Proefschrift Universiteit Utrecht 2013.
Dit artikel verscheen in Didactief, september 2013.
En blijf op de hoogte van onderwijsnieuws en de nieuwste wetenschappelijke ontwikkelingen!
Inschrijven
