Dat jongens slechtere lezers zijn, wisten we al. Overal ter wereld lezen ze niet alleen slechter, maar ook minder dan meisjes. Sekse doet er dus toe in leesvaardigheid, maar de vraag is of dat (louter) biologisch is. Zo blijkt uit recent onderzoek dat ook het onderwijsbestel ertoe doet.
De onderzoekers analyseerden PISA-data uit 2000 tot 2015 van bijna anderhalf miljoen vijftienjarigen in 37 landen. Hoe strakker en gestandaardiseerder het curriculum, hoe slechter de leesprestaties en die invloed is bij jongens sterker dan bij meisjes. De verklaring van de onderzoekers: met uniform les- en leesmateriaal kun je minder aansluiten bij de interesses van je leerlingen. En dat nekt vooral jongens, omdat hun leesvaardigheid sterker dan bij meisjes wordt gestuurd en gestimuleerd door leesmotivatie.
Het grootste verschil in prestaties tussen jongens en meisjes vonden de onderzoekers in het sterk gestandaardiseerde Bulgarije, het kleinst was de kloof in Chili. Ook Nederland, op de derde plaats na Chili en Mexico, kent een relatief klein verschil tussen jongens en meisjes. Die derde plaats hoeft niet alleen te danken te zijn aan de onderwijsvrijheid van Nederlandse leraren. Naast standaardisatie spreekt namelijk ook het selectiemoment een woordje mee. Meisjes profiteren van late selectie: hun voorsprong in lezen groeit dan alleen maar. Nederland kent vergeleken met andere landen juist een vroege selectie (12 jaar tegenover 14 of 15 jaar in andere landen) en dat zorgt mede voor een relatief kleine genderkloof in leesvaardigheid.
Bij wiskunde, waar de genderkloof wereldwijd in het voordeel van de jongens is, doen deze factoren er minder toe. Meisjes profiteren wel van latere selectie, maar maatwerk is geen factor van belang.
Margriet van Hek, Claudia Buchmann en Gerbert Kraaykamp, Educational Systems and Gender Differences in Reading: A Comparative Multilevel Analysis. In: European Sociological Review, 2019.
Dit artikel verscheen in de rubriek Onderzoek kort in Didactief, april 2019.
En blijf op de hoogte van onderwijsnieuws en de nieuwste wetenschappelijke ontwikkelingen!
Inschrijven
