De aandacht voor de Franse taal en cultuur is tanende, schrijft Marjolijn Voogel in haar proefschrift. Er verschijnen bijvoorbeeld minder boekvertalingen uit het Frans en jonge gezinnen gaan liever op vakantie naar landen als Spanje of Amerika. Voogel reconstrueerde in een historisch-sociologisch onderzoek hoe Nederland zich tot de Franse taal en cultuur heeft verhouden, vanaf de middeleeuwen tot aan nu. Ze interviewde ook tientallen docenten Frans over het huidige imago van hun vak en liet bijna 250 docenten een vragenlijst invullen.
Het staat er niet goed voor, verzuchtten velen tegen haar. ‘Het is vechten tegen de bierkaai. Ik word er een beetje moedeloos van,’ schreef een van de respondenten. Het vak ondervindt concurrentie van andere keuzevakken en lijdt onder het imago van Frans als oubollig en elitair. Het teruggelopen aantal lesuren helpt ondertussen niet: er is alleen nog tijd voor het hoogstnodige, zoals grammatica en spelling. Ruimte voor ‘leuke dingen’, zoals gesprekjes voeren en aandacht voor Franse cultuur en literatuur, is er nauwelijks met slechts twee lesuren per week, geeft een respondent aan.
Op sommige scholen is Frans inmiddels ‘weggeroosterd’ vanwege te weinig belangstelling. En dan is er nog de docent zelf, die wel van haar vak houdt, maar misschien niet altijd met groot vertrouwen in het eigen kunnen voor de klas staat. ‘Ik zou naar Frankrijk moeten om echt het gevoel te krijgen dat ik goed Frans spreek. Dat heb ik eerlijk gezegd niet.’
Achter de schermen wordt gelobbyd om de landelijke eisen weer aan te scherpen. Zo pleitte Kim Putters, directeur van het Sociaal en Cultureel Planbureau, onlangs nog voor minimaal één jaar verplicht Frans en Duits op school. Taalsecties breken ondertussen een lans bij hun schoolmanagement voor extra tijd, terwijl docenten tijdens de les alles uit de kast trekken: van Franse rapmuziek en modeprojecten tot videogames en het bakken van crêpes bretonnes.
Marjolijn Voogel, Bon ton of boring? De ontwikkeling van het Frans in onderwijs en uitgeverij in Nederland. Proefschrift Erasmus Universiteit Rotterdam, 2018. Een publieksversie is verschenen bij Amsterdam University Press, € 24,95.
Dit artikel verscheen in Didactief, april 2018.
En blijf op de hoogte van onderwijsnieuws en de nieuwste wetenschappelijke ontwikkelingen!
Inschrijven
