Wetzels' onderzoek maakt deel uit van het Talentenkracht-programma dat talentontwikkeling met wetenschap en techniek onderzoekt. Ze onderzocht hoe leerkrachten uit groep 1-4 hun lessen in wetenschap en techniek kunnen verbeteren.
Wat zou er moeten veranderen?
'Leerkrachten laten kinderen vaak zelfstandig werken. Ze regelen bijvoorbeeld een proefjescircuit dat kinderen zelf kunnen doorlopen. Maar daar is veel meer uit te halen. De leerkracht is heel goed in hands on activiteiten, maar leerlingen tot nieuwsgierigheid en nadenken prikkelen, minds on leren, zie ik minder. Ik merkte ook dat kinderen werkbladen niet of slecht invullen. Leerkrachten zien dat zelf ook, maar weten niet hoe ze dat kunnen veranderen. Met de door mij ontwikkelde Video Feedback Coaching heb ik ze gecoacht om de juiste vragen te stellen en zo nadenken en dieper leren bij leerlingen te stimuleren.'
Wat zijn die juiste vragen?
'Dat zijn vragen die niet gericht zijn op kennis, maar op het laten nadenken van kinderen. Probeer dezelfde vragen te stellen als een wetenschapper. Eerst is er de hypothese: Wat verwacht je dat er gaat gebeuren als...? En hoe zouden we dit kunnen onderzoeken? Dan ga je samen observeren: Wat zie je dat er gebeurt? Wat dacht je dat er zou gebeuren en wat gebeurde er echt? Wat betekent dat? Zo prikkel je kinderen meer uit te proberen en na te denken over wat ze zien. Dat bleek ook uit mijn onderzoek: kinderen vonden het niet alleen leuk, maar gingen ook meer redeneren en experimenteren.'
Wat was de rol van de video in de coaching?
'Alleen tegen leerkrachten zeggen dat ze vragen moeten stellen, werkt niet. Maar als je hen laat zien wat het effect daarvan in de klas is, overtuigt dat wel. Daarom heb ik lessen opgenomen en direct nabesproken. En dan moet je niet focussen op wat er allemaal fout ging. Ik zocht juist fragmenten met enthousiaste kinderen, die door de bemoeienis van de leerkracht meer vragen gingen stellen. Ik liet dus de positieve effecten van ander lerarengedrag zien.'
Uit je onderzoek bleek dat leerkrachten eerst enthousiast vragen gingen stellen, maar dat dit effect niet bij iedereen beklijft.
'Dat klopt, sommige leerkrachten gingen uiteindelijk weer minder vragen stellen. En dat is jammer. Maar wat wel blijft, is dat ze samen met leerlingen bezig zijn. De onderlinge communicatie bleef en de leerlingen bleven alert. Bijzonder is ook dat leerkrachten leerlingen echt de ruimte gaven om zelf na te denken, dus dat ze niet alles gingen voorzeggen.'
Heb je om dit goed te kunnen niet veel technische bagage nodig?
'Nee, het gaat meer om de systematiek van het leren nadenken. Je hoeft echt niets te vertellen over zwaartekracht en opwaartse druk om samen na te denken over waardoor iets wel of niet blijft drijven. Heeft dat met groot of klein te maken? Licht of zwaar? Wees zelf ook nieuwsgieriger en probeer het samen met de kinderen maar uit.'
Nog meer tips voor leerkrachten?
'Onderschat je eigen rol niet en overschat zelfstandig werken niet. Een combinatie van structuur en loslaten heeft een groter effect dan een van beiden afzonderlijk. Bij alleen structuur gaat de lol er snel af bij kinderen. Bij helemaal loslaten gaan leerlingen wel dingen uitproberen, maar schiet nadenken erbij in. Jij bent als leerkracht altijd nodig om leerlingen te stimuleren. Een kind wordt blij als je vraagt: wat denk jij dat er gaat gebeuren?'
Annemie Wetzels, Curious minds in the classroom. The influence of video feedback coaching for teachers in science and technology lessons. Proefschrift Rijksuniversiteit Groningen, 2015.
Tekst: Bea Ros
Lees ook onze special Talentenkracht.
Dit artikel is eerder gepubliceerd in de rubriek Onderzoek Kort van Didactief januari-februari 2016).
8 april 2016
En blijf op de hoogte van onderwijsnieuws en de nieuwste wetenschappelijke ontwikkelingen!
Inschrijven
