Het werk van de leraar verandert straks door passend onderwijs. Pabo’s moeten hun studenten daar op voorbereiden. Hoe zij dat doen, verschilt. Herald Hofmeijer, opleider aan de pabo Marnix Academie te Utrecht, vindt bijvoorbeeld dat een leerkracht voorbereid moet zijn op àlle specifieke onderwijsleervragen. ‘Hij moet dus beschikken over kennis van stoornissen als adhd en autisme en over een onderzoekende houding om aan die kennis te komen. Hij moet kennis hebben van leerlijnen, in staat zijn die individueel bij een kind toe te passen en de relatie met een kind kunnen aangaan. Inclusie is voor mij een doel, niet een middel, en dat gaat verder dan passend onderwijs.’
Een middel om met verschillen om te gaan is handelingsgericht werken (hgw), een systematische manier van werken met groepsplannen die goed past bij passend onderwijs. De meeste pabo’s leren dat hun studenten wel aan. Maar ze gaan daarin niet allemaal even ver. Moeten beginnende leraren een groepsplan kunnen uitvoeren? Of moeten ze het ook kunnen schrijven, zoals Hofmeijer van de Marnix Academie van zijn studenten vraagt?
Pabo’s denken verschillend over wat binnen de initiële opleiding past en wat in een latere fase van professonalisering kan komen. ‘Je kunt van een net afgestudeerde leraar niet verwachten dat hij alles kan. Dat dwingt tot nadenken over wat dan wel’, zegt onderzoeker Els Schram van nationaal expertisecentrum leerplanontwikkeling SLO. SLO inventariseerde samen met het Landelijk Overleg Lerarenopleiding Basisonderwijs (LOBO) en de Alliantie Onderwijs & Jeugdzorg hoe pabo’s passend onderwijs een plaats geven in het curriculum. Ze maken niet alleen verschillende keuzes in het wat, ook in het hoe: als apart onderdeel van het programma of verwerkt in vakgebieden. Hofmeijer is voor het laatste: ‘Passend onderwijs moet een natuurlijke manier van denken worden.’
SLO heeft een model ontwikkeld dat aangeeft hoe de startende leraar zich in een doorgaande leerlijn kan ontwikkelen van beginner naar expert. Voor wat hij tijdens dat traject nog niet kan zou hij ondersteund moeten worden in de school. Schram: ‘Leveren van maatwerk kun je van de meeste beginners niet verwachten. Wel kan de student tijdens de opleiding goed leren omgaan met verschillen. Die twee begrippen worden nogal eens door elkaar gebruikt. Omgaan met verschillen gaat uit van het onderwijsaanbod dat de leraar globaal aanpast aan subgroepen. Maatwerk vertrekt vanuit wat het kind nodig heeft. Daarin zit een hele ontwikkeling in denken en handelen. Je zou als pabo eerst een stevige basis kunnen leggen voor het leren omgaan met verschillen. Daar is overigens niet iedereen het mee eens. Het onderzoek is bedoeld om de discussie hierover op gang te helpen, tussen pabo’s en tussen pabo’s en basisscholen over een doorgaande lijn na de pabo.’
SLO, Omgaan met verschillen: (g)een kwestie van maatwerk. http://www.slo.nl
Dit artikel verscheen in Didactief, april 2013.
En blijf op de hoogte van onderwijsnieuws en de nieuwste wetenschappelijke ontwikkelingen!
Inschrijven
