Het KNAW-rapport ‘Talen voor Nederland’ is er duidelijk over: meertaligheid is een verrijking. Denk bijvoorbeeld aan de cognitieve voordelen: tweetaligen beschikken over een grotere taalvaardigheid, betere concentratie, zijn creatiever, hebben meer probleemoplossend vermogen en kunnen zich gemakkelijker verplaatsen in andermans perspectief dan eentaligen (volgens onderzoek van Adesope et al., 2010). Ook zitten er maatschappelijke en economische voordelen aan het beheersen van meerdere talen. Een meertalige bevolking is heel gunstig, zegt de KNAW, want deze kan met andere taalgebieden communiceren. Daarnaast is het gunstig voor de handel. Positief dus, als je in staat bent om meer te doen dan alleen de weg vragen in Frankrijk, of ‘hallo’ te zeggen in China. Nederlanders zouden meer talen moeten leren.
Er zijn steeds meer mensen in Nederland die het Nederlands niet als moedertaal hebben. Voor hen moet er toegankelijk lesmateriaal zijn, zegt de KNAW, dat bovendien goed afgestemd is op het individu. De een leert bijvoorbeeld graag over grammatica, terwijl een ander liever wil weten hoe hij een brood bestelt bij de bakker. De KNAW adviseert om ook bij de doorlopende leerlijn rekening te houden met meertaligheid. In het beroepsonderwijs kunnen docenten bijvoorbeeld taallessen geven die specifiek voor dat beroep zijn. Metselaars in opleiding leren dan over termen als mortel en penanten, of moeten uitleggen dat ze een halfsteensmuur met ijsselsteentjes in kettingverband gaan maken. Ook zou er toegankelijk lesmateriaal moeten zijn voor vluchtelingen, immigranten, expats en internationale studenten.
Eén van de adviezen uit het rapport wordt meteen in de praktijk gebracht, op 1 april 2018, als het Landelijk Platform voor de Talen leven wordt ingeblazen. Het platform staat onder leiding van emeritus hoogleraar Mike Hannay (afdeling Taal, Literatuur en Communicatie aan de VU) en gaat zich bezighouden met taalkundige vragen, zoals de rol van Engels in het onderwijs en hoe het docententekort bij talenvakken als Nederlands en Duits opgelost kan worden. Het platform moet de belangen behartigen van talenstudies, en de samenwerking bevorderen tussen het VO en het hoger onderwijs. Ten slotte kan de expertise van het platform ingezet worden, bijvoorbeeld bij het debat over taalbeleid, de kwaliteit en monopolie van het Engels of de kwetsbaarheid van kleinere talen. De meewerkende academische instellingen zijn de Rijksuniversiteit Groningen, de Universiteit Utrecht, de Universiteit van Amsterdam, de Vrije Universiteit, de Universiteit Leiden, de Radboud Universiteit en het Programmabureau Duurzame Geesteswetenschappen. Het platform is gevestigd aan de Vrije Universiteit.
KNAW (2018). Verkenningsrapport Talen voor Nederland, 03-02-2018. Amsterdam, KNAW.
Adesope, O.O., Lavin, T., Thompson, T. & Ungerleider, C. (2010). A Systematic Review and Meta-Analysis of the Cognitive Correlates of Bilingualism. Volume 80(2), p. 207-245.
Merina Daudeij is stagiaire bij Didactief.
En blijf op de hoogte van onderwijsnieuws en de nieuwste wetenschappelijke ontwikkelingen!
Inschrijven
