Binnen ontwikkelingsgericht onderwijs (OGO) streven leerkrachten ernaar dat het lezen van teksten van persoonlijke betekenis is voor leerlingen, en daarmee motiverend. Ze integreren daarom hun leesonderwijs in thema’s. In de midden- en bovenbouw gebeurt dat in de vorm van een ‘onderzoekscurriculum’, waarbij leesteksten worden geselecteerd op basis van onderzoeksvragen van leerlingen. Al lezend gaan zij op zoek naar antwoorden op hun eigen vragen. Zo willen OGO-leerkrachten een onderzoekend type lezer bevorderen, voor wie lezen meer is dan een schoolse vaardigheid.
Beleidsmakers, leerkrachten en onderzoekers zijn soms sceptisch over innovatieve onderwijsconcepten als OGO. Ze veronderstellen dat leerlingen meer baat hebben bij een aanpak op basis van een methode, met directe instructie en veel oefening en waarbij alle leerlingen volgens een leesmethode en een van tevoren vastgesteld schema dezelfde teksten lezen. Vooral leerlingen uit etnische minderheidsgroepen en kinderen met laagopgeleide ouders zouden hierdoor beter leren lezen.
Uit ons onderzoek blijkt dat die twijfel aan de OGO-aanpak ongegrond is. Een studie in vijf OGO-klassen (groep 6) laat zien dat OGO-leerkrachten lezen daadwerkelijk betekenisvol maken door leerlingen teksten te laten lezen met informatie die ze nodig hebben voor bijvoorbeeld een tentoonstelling over de Romeinen of een milieubrigade waaraan ze deelnemen en die aansluiten bij hun persoonlijke interesses en emoties. Daarnaast hebben we 570 leerlingen uit groep 6 onderzocht, op twaalf OGO-scholen en op twaalf scholen die met een methode werken. Uit deze vergelijkende studie bleek dat leerlingen informatieve teksten even goed leren lezen en begrijpen met de OGO-aanpak als met een methode voor begrijpend lezen. Dat geldt ook voor leerlingen uit etnische minderheden en leerlingen met laagopgeleide ouders: ook voor hen is betekenisvol OGO-leesonderwijs een goed alternatief. / Yvonne van Rijk
Yvonne van Rijk, Maximizing Meaning: Reading Informative Texts in Developmental Education. Proefschrift Universiteit van Amsterdam, 2017.
Dit artikel verscheen in de rubriek 'Onderzoek kort' in Didactief, november 2017.
En blijf op de hoogte van onderwijsnieuws en de nieuwste wetenschappelijke ontwikkelingen!
Inschrijven
