Onderzoek

Mondiaal blijkt maatje te groot

Behalve scores van vijftienjarigen voor taal, science en wiskunde levert PISA ook informatie over tal van andere zaken. Zo verschenen in Nederland verdiepende studies over kansenongelijkheid, leesplezier en welbevinden. Duitse onderzoekers doken dieper in de ‘mondiale competenties’ van jongeren, een thema waarover jongeren in de laatste PISA-studie voor het eerst zijn bevraagd: hoe staan ze in de wereld, hoe kijken ze naar problemen als armoede en klimaatverandering en wat is hun maatschappelijke inzet en betrokkenheid?

In totaal deden 27 landen mee aan deze meting. Een aantal landen, waaronder Nederland, pasten ervoor, omdat ze de wetenschappelijke kwaliteit, validiteit en geschiktheid van de PISA-instrumenten voor dit onderdeel onvoldoende vonden. ‘Daardoor was het ’t niet waard om scholen en leerlingen hiermee te belasten,’ aldus PISA-onderzoekster Martina Meelissen.
Vergeleken met leeftijdgenoten uit andere landen voelen Duitse jongeren zich goed geïnformeerd over mondiale thema’s en zijn ze zelfverzekerd over hun inzicht hierin. Zo behalen ze de hoogste score op de vraag waarom sommige landen meer te lijden hebben van klimaatverandering dan andere. Ook qua respect voor mensen uit andere culturen – gemeten met bijvoorbeeld de vraag of kinderen van immigranten dezelfde onderwijskansen verdienen als anderen – scoren ze bovengemiddeld.

Maar als het aankomt op handelen en engagement, scoren ze lager dan jongeren uit andere OESO-landen. Ze tonen minder interesse in andere culturen en minder bereidheid zich in te zetten voor een betere wereld en milieu. Ze vertalen, zoals de onderzoekers concluderen, hun kennis nauwelijks naar gedrag. Dat kennis niet zomaar leidt tot gedragsverandering weten we ook uit onderzoek naar burgerschap. 

Mirjam Weis e.a., Global Competence in PISA 2018: Einstellungen von Fünfzehnjährigen in Deutschland zu globalen und interkulturellen Themen. In: D. Holzberger en K. Reiss (red.), Wissenschaft macht Schule, Band 2. Waxmann, 2020. 
PISA 2018 Volume VI: Are Students Ready to Thrive in an Interconnected World? OESO, 2020.

Dit artikel verscheen in Didactief, maart 2021