Onderzoek

Meertaligheid is een pre

Sommige leerkrachten maken zich zorgen over kinderen die van huis uit een andere taal spreken dan Nederlands. Als kinderen bij binnenkomst van de basisschool geen woord Nederlands spreken, is dat inderdaad lastig. Maar twee- of meertaligheid kan juist een pre zijn, blijkt uit een vergelijking tussen tweetalige Turks-Nederlandse kleuters met eentalige Nederlandse kleuters. Hierin zijn 68 tweetalige en 52 eentalige kinderen gevolgd op vijf- en zesjarige leeftijd. Daarbij is gekeken naar hun Nederlandse en, bij de tweetalige kinderen, Turkse woordenschat. Bovendien is de ontwikkeling van hun werkgeheugen onderzocht, omdat dit een belangrijke voorspeller van schoolsucces is. Uit eerder onderzoek was al bekend dat tweetaligheid de ontwikkeling van het werkgeheugen bevordert, maar onbekend was nog of dit voordeel ook geldt voor kinderen die thuis een andere taal spreken dan op school – zoals bij veel Turks-Nederlandse kinderen het geval is.

Het onderzoek leverde drie belangrijke conclusies op. Ten eerste kenden de tweetalige kinderen inderdaad minder Nederlandse woorden dan hun eentalige leeftijdsgenoten, het nadeel waar leerkrachten aanvankelijk tegenaan lopen. Dit verschil was op vijfjarige leeftijd groter dan een jaar later. Het gat in woordenschat wordt dus kleiner naarmate kinderen langer op school zitten. Ten tweede werden de tweetalige kinderen niet alleen in het Nederlands, maar ook in het Turks beter. En ten derde scoorden de tweetalige kinderen beter op zowel talige als niet-talige werkgeheugentaken, vooral op zesjarige leeftijd. Een toenemende vaardigheid in de twee talen stimuleert dus het werkgeheugen.

Een goede beheersing van het Nederlands is belangrijk voor het schoolsucces van kinderen. Maar dit betekent niet dat kinderen thuis hun moedertaal zouden moeten vervangen door het Nederlands. Verdere ontwikkeling van de thuistaal heeft een sociale functie en biedt – zoals dit onderzoek laat zien – ook cognitieve voordelen.

Tekst: Elma Blom (Universiteit Utrecht)

Dit artikel is eerder verschenen in de rubriek Onderzoek Kort van Didactief (januari 2015).

29 juni 2015