Nieuws

Kritische burgers van het Hyperion Lyceum

Tekst Irma Heemskerk, Yolande Emmelot & Ati Raban
Gepubliceerd op 03-05-2017 Gewijzigd op 02-06-2017
Beeld Dennis Goedbloed | DeeGee.net Fotografie
Het Hyperion Lyceum wil leerlingen leren om een kritisch burger te worden met een grote maatschappelijke betrokkenheid. Insteek is dat leerlingen en docenten samen werken en samen leren.

Kritisch denken en maatschappelijke betrokkenheid

Het Hyperion Lyceum, onderdeel van het Voortgezet Onderwijs van Amsterdam, is in schooljaar 2011/12 van start gegaan met een aanbod voor atheneum+ en gymnasium. De school is dus nog jong en groeit elke jaarsterk in leerlingenaantal. In 2017 is er voor het eerst een 6de leerjaar, in 2018 wordt een nieuw gebouw betrokken dat aan de realisatie van het onderwijsconcept kan bijdragen.

Het onderwijsconcept is nog in ontwikkeling, schoolleiding en team denken en discussieren er veel over. Leidende vraag is: Hoe ziet de ideale leerling eruit, die het Hyperion verlaat?

De school wil leerlingen lerenom een kritisch burger te worden met een grote maatschappelijke betrokkenheid. Insteek is dat leerlingen en docenten samen werken en samen leren. Dan is het noodzakelijk dat ze ook samen initiatief durven tonen, durven te experimenteren en uit durven blinken. In het pedagogisch klimaat wordt dan ook een open, toegankelijke, informele en gelijkwaardige omgang met elkaar gepraktiseerd. De school gaat ervan uit dat de leerlingen leergierig en getalenteerd zijn.

Kritisch en rationeel denken

De school vindt het belangrijk dat leerlingen leren op kritische en academische wijze te argumenteren en nadenken.leerlingen Hyperion Het Hyperion wil ze leren het kaf van het koren te scheiden in informatiestromen en op goede argumenten een eigen mening te vormen. De school biedt drie extra vakken aan in de onderbouw en schrijft hierover in de schoolgids:

Grote denkers
Hoe is het denken over wetenschap, de mens, de natuur, geloof en geluk veranderd? Waar komen onze denkbeelden vandaan? Wanneer kan iemand een Grote Denker genoemd worden? En hoe word je er zelf één? Over deze vragen gaat het vak grote denkers.

We bestuderen grote denkers uit verschillende vakgebieden, die allen een grote invloed op onze kennis en inzichten hebben gehad. Zo komen we onder meer ‘klassieke denkers’ als Socrates tegen, geestelijken als Siddhartha Gautama (Boeddha), wijsgeren als Spinoza, wetenschappers als Albert Einstein en activisten als Martin Luther King jr.

Het vak daagt leerlingen uit om mee te denken met de grote denkers, bevordert nieuwsgierigheid en stimuleert rationeel denken. De lesinhoud draagt bij aan de samenhang tussen de verschillende vakken en biedt een goede voorbereiding op verdere studie.

We leren over het leven van de grote denkers, hun denkbeelden en over de tijd waarin zij leefden. Tijdens de lessen werken de leerlingen niet met een traditioneel lesboek. In plaats daarvan wordt er gebruik gemaakt van speciaal ontwikkeld lesmateriaal. We proberen te denken zoals de grote denkers deden, door zelf te discussiëren, te filosoferen en onderzoekjes te doen.

Lifestyle informatics
Lifestyle informatics (L.I.) gaat over het gebruik van Informatica en ICT als ondersteuning bij je manier van leven. Je maakt kennis met de nieuwste Hyperion Collegeontwikkelingen en innovaties op het gebied van informatievoorziening. Als gevolg van de digitale revolutie maken we steeds meer gebruik van digitale technologie. Daarom gaat LI verder dan informatiekunde zoals dat vaak op andere middelbare scholen gegeven wordt. Het vak biedt een brede kijk op de betekenis en invloed van die revolutie op jouw persoonlijke leven en de maatschappij. Het leert je hierover zelfbewust de regie in handen te nemen. Gebruik jij de computer of gebruikt hij jou?

De inhoud van het vak bestaat onder meer uit het leren werken met productiviteitsprogramma’s zoals online tekstverwerkers en spreadsheets. Deze ondersteunen het eigen leerproces. Het opleveren van producten en het samenwerken zijn hierbij belangrijke pijlers. Je leert ook de techniek achter verschillende methodes van digitaal tekenen en animeren, zowel 2D als 3D. Ook wordt er een kijkje genomen in de keuken van het programmeren: Je gaat websites en apps maken en leert de basisconcepten van robotica. Onder de leerlijn Informatiekunde valt de zoekmachine van Google. Hoe werkt die nou precies en hoe dwing je betere zoekresultaten af? Hoe bescherm je (jouw) privacygevoelige informatie?
In leerjaar 3 wordt elementaire kennis van informatiesystemen, computerinstructies en systeemarchitectuur aangeboden. Tevens ga je wat dieper in op het echte programmeerwerk. Deze kennis uit de software engineering heb je nodig voor agile-softwareontwikkeling. Dit aanbod aan informaticaconcepten geeft een goede voorbereiding voor het keuzevak informatica in de bovenbouw.

Het vak lifestyle informatics is opgericht in samenwerking met de VU, waar het een studierichting is.

Logica & argumentatieleer
"Dat is toch logisch?" Hoe vaak heb je dat wel niet gehoord? Bij dit vak leer je wat er echt logisch is.
Hyperion CollegeDe lessen Logica & Argumentatieleer zijn bedoeld om je slimmer te maken en dat doen we op verschillende manieren: ten eerste leer je een aantal logische talen waarmee je verbanden, structuren en patronen leert herkennen. Deze talen heten propositielogica, predikatenlogica en categorale logica. Omdat je vooral veel zelf oefent zal je steeds beter en sneller door hebben wanneer mensen goede of slechte argumenten gebruiken. Handig als wetenschapper maar ook in discussies aan de eettafel! Hiernaast is logica een vak dat terugkomt in eigenlijk alles wat mensen doen, zowel dagelijkse communicatie tussen mensen als in het programmeren van computers. In de kern gaat het tijdens deze lessen om de vragen: wat is logisch denken, waarom is dit belangrijk en hoe leer je dit het beste? Naast logica word je getraind in het houden van speeches en presentaties, zodat je met gemak en zelfverzekerd voor groepen mensen over je laatste ontdekking of een verhaal kan vertellen. Dit vakgebied noemen we argumentatieleer en bestaat uit een aantal technieken en instrumenten die je kunt gebruiken om door middel van taal mensen te overtuigen.’

Maatschappelijke betrokkenheid

De school vindt het belangrijk dat leerlingen begrijpen dat de normen en waarden van een mens samenhangen met zijn sociale context en de tijd waarin hij leeft. In de wijze waarop de school aan leerlingen een grote maatschappelijke betrokkenheid mee wil geven, staan drie thema’s centraal: Sociale vaardigheden, een open blik ten aanzien van andere zienswijzen en de wisselwerking tussen wetenschap en de maatschappij.

Sociale vaardigheden

HyperionSociale vaardigheden zijn op grote en kleine schaal doelen voor het onderwijs; zo wordt samenwerken in de klas en samenwerkend leren binnen de vakoverstijgende projecten actief aangeleerd en begeleid. Alle leerlingen werken elk jaar aan een aantal vakoverstijgende projecten. Deze projecten worden ingericht volgens de richtlijnen van ‘Project Based Learning’. Een project start altijd met een prikkelende en realistische onderzoeksvraag en werkt naar een concreet eindproduct toe. Binnen de projecten worden belangrijke vaardigheden en kennis van de samenwerkende vakken aangeleerd. Het werken vanuit deze vakoverstijgende projecten bevordert de samenhang tussen vakken, leert leerlingen samenwerken en brengt de leerstof tot leven. Leerlingen zijn actief en worden geprikkeld tot het nemen van initiatieven.

Oog voor andere opvattingen

Het open pedagogisch klimaat, waarin docenten, leerlingen en ouders op informele wijze met elkaar omgaan en intensief contact met elkaar onderhouden is belangrijk voor het ontwikkelen van maatschappelijke betrokkenheid. Een veilige sfeer in de klas draagt bij aan het ontwikkelen van een open houding ten aanzien van andermans opvattingen en gedachtegoed. In discussies, maatschappelijke projecten, uitwisseling met andere scholieren, culturele excursies en voorstellingen op de school zelf, en speciale themadagen van het vak CKV in de bovenbouw, wordt aandacht besteed aan verschillen in opvattingen die leven in de maatschappij.

Relatie wetenschap en maatschappij

Door middel van discussie en debat, maatschappelijke projecten en vakoverstijgende thema’s als duurzaamheid en ‘green thinking’, bij vakken als science en lifestyle informatics, laat het Hyperion zien hoe wetenschappelijke ontwikkelingen invloed hebben op de maatschappij.

Verder lezen

1 Doelen voor de toekomst
2 Voorhoedescholen in beeld
3 Leergemeenschap op het IJburg College
4 Vathorst College: Nieuwe wijk, vernieuwingsschool

Click here to revoke the Cookie consent