Onderwijseconomen kijken met een specifieke bril naar onderwijs. Zo voegt Simon ter Meulen in zijn proefschrift een nieuw argument toe waarom leerlingen laten doubleren niet zo’n goed idee is. Op zich heeft zittenblijven geen effect op het onderwijsniveau dat leerlingen uiteindelijk behalen. Maar ze komen wél later op de arbeidsmarkt en lopen daarom in loon achter bij leeftijdgenoten: op 28-jarige leeftijd is dat per jaar zo’n drieduizend euro.
Ter Meulen keek ook naar de eindtoets. Hij ging na wat de beleidsherziening van 2014/2015 rondom het tijdstip van afname van deze toets betekent voor kansengelijkheid: wordt die, nu het schooladvies meer gewicht krijgt, groter of kleiner? Daarover is al veel onderwijskundig onderzoek gedaan, met niet altijd eensluidende conclusies. Sommigen wijzen erop dat de ongelijkheid zal toenemen, omdat (onbewuste) vooroordelen meer kans krijgen nu ze minder gecorrigeerd worden door de objectieve data uit een eindtoets. Anderen stellen dat de eindtoets zelf ongelijkheid bevordert, evenals schaduwonderwijs (eindtoetstrainingen). Dus meer gewicht voor het advies van de leraar zal gelijke kansen ten goede komen. Ter Meulen komt ook tot die conclusie. Hij vergeleek de plaatsing in het vo van leerlingen uit lage en hoge inkomensgezinnen met gelijke prestaties voor en na de hervorming. Daarbij keek hij niet alleen naar het advies, maar ook naar waar de leerlingen in het vierde leerjaar vo zaten. Waar voorheen leerlingen uit hoge-inkomensgezinnen een grotere kans hadden om in de hoge track terecht te komen (en te blijven) werd die kans later kleiner. Voor leerlingen uit de lage-inkomensgezinnen gold het omgekeerde. Ter Meulen zag bovendien dat leerlingen uit hoge-inkomensgezinnen het na de hervorming slechter deden op de eindtoets, mogelijk omdat daar nu minder vanaf hing en ze bijvoorbeeld geen eindtoetstrainingen hebben gedaan.
Simon ter Meulen, Grade retention, ability tracking, and selection in education. Proefschrift Universiteit van Amsterdam/Tinbergen Instituut, 2023.
Dit artikel verscheen in Didactief, november 2023.
1 Eindtoets ongeschikt om leesvaardigheid te toetsen
2 Georganiseerd wantrouwen (3): Eindtoets – wie wil ’m hebben?
En blijf op de hoogte van onderwijsnieuws en de nieuwste wetenschappelijke ontwikkelingen!
Inschrijven
