Op basis van veldonderzoek is een zelfevaluatie-instrument ontwikkeld. Daarvoor gelden twaalf kenmerken verdeeld over drie hoofdgroepen: de leeromgeving (die moet onder meer veilig zijn), de begeleiding door leraren (bijvoorbeeld individueel in de les) en de zorgstructuur (zoals goede samenwerking tussen zorgcoördinator en leraren). Hoe beter een school scoort op de twaalf kenmerken, hoe positiever het effect op de schoolloopbanen van alle leerlingen (dus niet alleen de zorgleerlingen): ze halen onder andere hogere cijfers en blijven minder vaak zitten. Op scholen met relatief meer leerlingen met speciale onderwijsbehoeften waren deze effecten nog sterker. Deze scholen voelen ook de noodzaak tot inclusief onderwijs sterker en zijn er bewuster mee bezig.
Het instrument laat goed zien waar je nog wat te winnen hebt. Op de meeste scholen zit het wel snor met de (formele) zorgstructuur, maar is er minder oog voor wat je in de klas kunt doen. Je kunt leerlingen bijvoorbeeld de mogelijkheid geven om samen te werken. Vraag ook ouders en leerlingen eens naar hun mening en wensen en neem hun feedback mee in je verbeterplan. Want scholen vinden de zorgcoördinator het belangrijkste kenmerk van inclusief onderwijs, maar ouders en leerlingen noemen juist de begeleiding door een mentor of vaste leraar en individuele begeleiding in de lessen.
Teije van der Bij, Inclusive Education in the Netherlands: Characteristics and Effects. Proefschrift Universiteit van Amsterdam, 2017.
Dit artikel verscheen in de rubriek Kort & Goed in Didactief, september 2018.
En blijf op de hoogte van onderwijsnieuws en de nieuwste wetenschappelijke ontwikkelingen!
Inschrijven
