Onderzoek

Kleine klas of goede didactiek?

Tekst Bea Ros
Gepubliceerd op 03-09-2019 Gewijzigd op 22-01-2020
Kinderen met leesachterstanden hebben baat bij kleine klassen. Maar een leesaanpak boekt ook positief resultaat. Nog beter: combineer beide.  

Scholen in krimpregio’s zijn soms gedwongen om klassen te verkleinen. Is dat nou goed of slecht voor de prestaties van leerlingen? Uit diverse onderzoeken blijkt: klassenverkleining heeft alleen zin als je dat drastisch doet. Dus van 30 leerlingen naar 25 of 20 zet weinig zoden aan de dijk, pas bij 15 leerlingen of minder begint het vruchten af te werpen. En klassen kleiner maken zonder iets aan je manier van lesgeven te veranderen is een gemiste kans.
In Frankrijk konden onderzoekers nagaan wat de effecten van echt kleine klassen zijn. Sinds 2002 kunnen basisscholen in achterstandswijken klassen van maximaal 12 leerlingen inrichten. De onderzoekers vergeleken de leesprestaties van leerlingen in honderd kleine klassen met die van achterstandsleerlingen in honderd reguliere klassen (20 tot 25 leerlingen) en concludeerden dat de eerste groep meer vooruit was gegaan.
Klassenverkleining kan dus zinvol beleid zijn. Of kom je er met een goede didactiek ook? Dat hebben de Franse onderzoekers in een tweede studie bekeken, wederom met leerlingen in achterstandsgebieden, maar nu in klassen van normale omvang. De helft van 2.800 leerlingen kreeg regulier les en de andere helft les volgens een evidence-based leesprotocol van Agir pour l’Ecole, een onafhankelijke organisatie die net als het Britse EEF met nieuwe beproefde onderwijsaanpakken gelijke kansen voor leerlingen wil bevorderen. Dit protocol bestaat uit onder meer gerichte instructie van klankherkenning en decoderen, waarbij zwakke leerlingen meer instructie krijgen in kleinere subgroepjes. Ook hier ging de experimentele groep significant meer vooruit.
De onderzoekers concluderen dat voor achterstandsleerlingen een combinatie van beide – kleine klassen én een evidence-based aanpak – het beste is.

Jean Ecalle e.a., Effects of Policy and Educational Interventions Intended to Reduce Difficulties in Literacy Skills in Grade. In: Studies in Educational Evaluation, 2019. Zie ook dossier Klassengrootte.

Dit artikel verscheen in Didactief, september 2019.

Click here to revoke the Cookie consent