Volwassen lezers, vooral lezers met weinig voorkennis, vinden het moeilijker om informatie uit een hypertekst te halen dan uit een 'gewone' tekst, blijkt uit eerder onderzoek. Geldt dat ook voor kinderen? Sabine Fesel heeft dat onderzocht.
Ze liet kinderen uit groep 8 en de onderbouw van het voortgezet onderwijs vier soorten digitale teksten lezen, van 'kale' teksten tot en met hyperteksten met grafische overzichten. Volgens de theorie zou de veelheid aan markers in die laatste soort kunnen leiden tot cognitieve overbelasting. Kinderen lazen en begrepen echter alle vier soorten digitale teksten even goed. Ook de leestijden waren vergelijkbaar. Daarbij ging het wel om gesloten hyperteksten, waarbij kinderen niet vrijelijk door cyberspace (ver)dwalen, maar alleen naar vaste links kunnen doorklikken.
Het lijkt er zelfs op dat ze meer leren van hyperteksten. Vooral hiërarchisch gestructureerde hyperteksten, die behalve hyperlinks ook een schematisch overzicht van de inhoudsstructuur bevatten, sorteren positieve resultaten. 'Een hiërarchische tekst ondersteunt de coherentie in de tekst en belast zo minder het werkgeheugen,' aldus Fesel. 'Daardoor bevordert een hiërarchische hypertext een diepere ordening van de informatie.'
Leerkrachten leren kinderen vaak leesstrategieën aan. Maar deze zijn afgestemd op lineaire teksten, zoals boeken en artikelen. Het zou goed zijn als ze aparte instructie geven voor het lezen en begrijpen van hyperteksten, stelt Fesel. 'Denk aan vragen als: hoe ziet de tekst eruit, wat verwacht ik achter de link, is de informatie belangrijk, heb ik alle belangrijke dingen gelezen? In combinatie met een mind-mapping-taak kan dat behulpzaam zijn om het tekstbegrip van kinderen te verhogen.'
Sabine Fesel, Children's Digital Text Comprehension. Proefschrift Radboud Universiteit, 2015.
Tekst: Bea Ros
Dit artikel is eerder verschenen in de rubriek Onderzoek Kort van Didactief, april 2015.
29 juli 2015
En blijf op de hoogte van onderwijsnieuws en de nieuwste wetenschappelijke ontwikkelingen!
Inschrijven
