Onderzoek

John Holt (1923-1985)

Tekst Anne Burgers
Gepubliceerd op 04-11-2013 Gewijzigd op 27-10-2016
Kinderen falen niet ondanks, maar dankzij de inspanningen van school en docenten, vond John Holt. Hij zou uitgroeien tot pionier van het thuisonderwijs.

John Holt werd geboren in New York als oudste van drie kinderen. Hij groeide op in New England, waar hij ook aan de prestigieuze universiteit Yale studeerde. Met zijn diploma op zak trad hij in dienst van de marine. Door de aanval op Pearl Harbour was Amerika inmiddels betrokken geraakt bij de Tweede Wereldoorlog, en twintiger John droeg zijn steentje bij vanaf een onderzeeër in de Grote Oceaan.

Omdat Holt geloofde dat kernwapens de grootste bedreiging vormen voor een stabiele wereldvrede, sloot hij zich na de oorlog aan bij de Wereld Federalisten Beweging: een organisatie die streeft naar een mondiale overheid voor problemen die te groot zijn om op nationaal vlak aan te pakken. Hoewel John zich snel opwerkte van postjongen tot hoofd van de New Yorkse afdeling, verliet hij de beweging na een paar jaar. Het gebrek aan daadkracht van de organisatie had hem behoorlijk ontgoocheld.

Inmiddels zonder carrière besloot Holt begin jaren vijftig basisschoolleraar te worden. Jarenlang stond hij voor de klas, totdat hij besloot om ook eens achterin te gaan zitten. Hij wilde met eigen ogen zien hoe die kindertjes zich nu eigenlijk gedragen, en hoe ze de stof tot zich nemen. Zijn bevindingen – gebaseerd op jarenlange observaties – publiceerde hij in een boek met de veelzeggende titelHow Children Fail(1964).

Holts conclusie was simpel, maar keihard: het traditionele schoolsysteem maakt meer kapot dan ons lief is. Kinderen zijn van nature intelligent en leergierig, maar deze eigenschappen worden door school en leraren stukje bij beetje vernietigd. In de klas gaat het er alleen om te scoren, het goede antwoord op de juiste vraag te geven en erkenning te krijgen van de juf of meester. Hetpleasenvan de leraar staat centraal, wat bange, faalangstige kinderen creëert. Uitdagingen worden vermeden en fouten worden verdrongen. School verpest de kinderlijke nieuwsgierigheid en de aangeboren liefde voor leren en ontdekken.

Na zijn ontluisterende ontdekkingen kon Holt natuurlijk niet anders dan school volledig afzweren, al helemaal omdat hij besefte dat ingrijpende veranderingen binnen de schoolmuren voorlopig toch niet gerealiseerd zouden worden. Maar hoe moet het dan wel? In zijn tweede boek,How Children Learn, pleitte hij voor een strategie waarbij het leerproces volledig wordt afgestemd op het tempo, de interesses en de motivatie van het kind zelf.No pressure, en ook: niet zomaar iets uitleggen aan een kind zonder dat daarom gevraagd wordt.

Holt hing zijn krijtjes en schoolbord aan de wilgen, en ging lezingen geven op universiteiten en congressen. Hij startte een tijdschrift over thuisonderwijs, waarmee hij voor veel ouders een messias werd op dat gebied. Op zijn negenendertigste begon hij nog met cellolessen. Hierover schreef hij een boek, om te laten zien dat je nooit te oud bent om te leren. En die boodschap zal zelfs zijn grootste criticus inspireren.

Lees alle artikelen uit deze serie in ons dossier Dode pedagogen.

Verder lezen

1 Dode pedagogen

Click here to revoke the Cookie consent