'De Helper'
Door corona houden veel scholen noodgedwongen de deuren dicht voor iedereen ‘van buitenaf’. Zo ook de Eben-Haëzerschool in Den Haag. Geen participerende observatie in de (klus)klas van Cornel Stout (43) helaas. Heel jammer, vindt ook de leraar van groep 6, want wat is hij trots op klusklas ‘IkOok’, die hij opzette in 2017. Stout, toen leraar in groep 8, zocht een manier om leerlingen die zich verveelden na de eindtoets toch een zinvol laatste halfjaar op de basisschool te geven. Een soort voorloper van de klusklas bood uitkomst. Er kwam een timmerlokaal en een handige opa van een leerling die inmiddels al van school is, opa Huisman. ‘Het werkte,’ zegt Stout. ‘De leerlingen konden hun ei kwijt, voelden zich nuttig, gezien. Hun zelfvertrouwen groeide.’
In de klusklas krijgen leerlingen met een verwacht uitstroomprofiel vmbo basis/pro de kans om drie uur per week klussend aan persoonlijke leerdoelen te werken die met de leerling, leraar en ib’er worden geformuleerd, zoals: ‘Ik leer zinnen maken’. De leerling met dit leerdoel kreeg bijvoorbeeld de opdracht om juffen en meesters verstaanbaar te vragen wat ze tijdens de vergadering wilden eten. Stout: ‘De onderwijsassistent liep mee en samen belden ze de traiteur.’ Een ander voorbeeld: een leerling die vragen stellen doodeng vond, belde voor een plastic-afvalscheidingsproject met de gemeente. ‘Hartstikke pittig, maar na vier keer oefenen via een rollenspel, pakte ze de telefoon. De opluchting en de glimmende oogjes als het lukt, zijn onbetaalbaar.’
Cornel Stout: ‘We willen ook bij deze leerlingen hun
zelfvertrouwen laten groeien.’
Het initiatief van een klusklas is niet nieuw. Stout liet zich inspireren door de School met de Bijbel in Nieuw-Beijerland, die goede resultaten boekte en met dit concept de Onderwijsprijs Zuid-Holland 2017-2019 won. ‘Daar zag ik dat het bij een kleine groep leerlingen niet werkt om extra instructie te geven of steeds opnieuw dezelfde stof te oefenen. Ik zag dat deze leerlingen beter leerden door te dóén. We richten ons op leerlingen die op hun tenen moeten lopen en baat hebben bij coaching en sociaal-emotionele ondersteuning.’
Twee middagen per week gaan vijf leerlingen uit de midden- en bovenbouw met een onderwijsassistent, opa Huisman en de conciërge naar het klusklas-lokaal. Daar wordt van alles gemaakt; vogelhuisjes, plantenbakken, een insectenhotel, maar ook kaartjes voor ouderen. En laatst coördineerden ze een actie voor de Voedselbank met koffiepunten van Douwe Egberts. ‘Ze maakten een folder, flyerden in de wijk, zamelden DE-punten in. Maar die werkjes en activiteiten zijn niet het doel van de klusklas,’ haast Stout zich te zeggen, ‘maar een middel. IkOok betekent: jouw talenten tellen ook mee, jij doet ertoe.’
‘Ik gun kinderen in de buurt
allemaal dezelfde school’
Inmiddels is IkOok een begrip op de Eben-Haëzer, een kleine school met 160 leerlingen in het stadsdeel Scheveningen. De school biedt christelijk basisonderwijs op reformatorische grondslag en raakt met de klusklas een belangrijke waarde: omzien naar elkaar met persoonlijke aandacht voor de ontwikkeling van ieder kind. De een gaat naar de plus, de ander naar de klus en een derde blijft in de klas. Helemaal in de lijn van Eben-Haëzer dus, wat ‘steen der hulp’ betekent. Het past bij hoe Stout zijn onderwijs al zeventien jaar vormgeeft. Hij zorgt graag voor anderen. Dat hij daar ook zijn werk van kon maken, realiseerde hij zich pas op de meao. ‘Ik was van 2 havo naar de mavo gegaan en vervolgens koos ik voor een brede, administratieve opleiding, waar ik na een tijdje mee wilde stoppen.’ Maar zijn ouders stimuleerden hem de opleiding af te maken, waardoor hij met een mbo-diploma op zak kon doorstromen naar de pabo.
Onderwijs is voor Stout een vak waar hij alles in kwijt kan. Als gecertificeerd coach helpt hij (startende) collega’s en ouders een stapje vooruit en zorgt hij dat burgerschapsonderwijs betekenis krijgt buiten de school. Hij werkt samen met de stichting Crownies, waar leerlingen meedoen aan burgerschapsactiviteiten, en in zijn eigen lessen slaat hij geregeld een brug naar de buurt. ‘Ons gebouw staat in het best dure Statenkwartier. Maar vergis je niet, ook in deze wijk bestaat eenzaamheid onder ouderen.’ En zo bedacht Stout voor zijn groep 6 de actie Geef ouderen een roos. Leerlingen kleurden een kaartje of schreven een brief aan een onbekende oudere, en leerden ondertussen over informeel en formeel taalgebruik.
Dit schooljaar zou Stout starten met een nieuwe variant: een zorgklusklas voor drie leerlingen met het syndroom van Down. Door het ‘coronadebacle’ is zijn idee nog niet van de grond gekomen. Maar die klas gaat er komen, voorspelt Stout. En er zit nog meer in het vat. De leraar broedt op mogelijkheden om leerlingen individueel te begeleiden met coachingsgesprekken en denkt na over een meer (natuurlijke) wisselwerking tussen klas- en klusklas.
De Eben-Haëzer streeft naar omzien naar elkaar, met aandacht voor ieders ontwikkeling.
Als het aan Stout ligt, gaat de klusklas zorgen dat er minder leerlingen naar het speciaal onderwijs gaan. ‘Ik gun alle kinderen in de buurt, die elkaar op straat en in de kerkelijke gemeentes ontmoeten, dat ze naar dezelfde school gaan.’ Het kan, vervolgt hij. ‘Dat bewijzen ook de drie leerlingen met het syndroom van Down. Ze horen er echt bij. Een van hen, Benjamin, gaat de klassen rond en neemt de bestellingen van de juffen en meesters op, hij zet de leesboeken op volgorde, is erbij als we cadeautjes naar het verzorgingshuis brengen en krijgt, net als de andere leerlingen, een rol als we plantenbakjes verkopen. Een leerling was hoofd verkoop, een andere hoofd procedure en hij was algemeen medewerker. Hij was zo trots als een pauw toen zijn moeder zei: “Kijk, jij staat er ook bij.” Ik heb veel wensen en het is niet makkelijk om onderwijs zo te hervormen dat álle kinderen op onze school kunnen blijven,’ besluit Stout. ‘Maar ik zie dat het kan en ik rust niet voordat het mij gelukt is.’
Dit artikel verscheen in Didactief, april 2021
En blijf op de hoogte van onderwijsnieuws en de nieuwste wetenschappelijke ontwikkelingen!
Inschrijven
