De finalist voor Leraar van het jaar 2021, Angela Esajas (43), zit in de hal voor het lokaal van haar groep 5/6. ‘Nog héél even een mail afmaken hoor,’ zegt ze terwijl ze spontaan haar hand uitsteekt. ‘Een elleboog, een hand? Het maakt mij niets uit.’ Sinds corona kan ze trouwens ook de ‘voetboks’, een idee van een leerling, lacht ze. Contact hebben met elkaar, het is een eerste levensbehoefte voor de energieke Esajas die elk schooljaar streeft naar een goede relatie tussen een leerling, de ouders en haarzelf. Ze voert met élke ouder een gesprek, ook in gebrekkig Engels, of er komt een tolk mee. Ouders zeggen: “Juf Angela zíét mijn kind echt”.’
Contact begint bij de deur, ze vraagt: hoe was je weekend, je voetbalwedstrijd? Wie aan het werk is, krijgt een compliment. Met een jongen die notoir te laat komt, gaat ze het gesprek aan: ‘“Jij moet eerst eten halen bij de supermarkt? Wauw, dan ben je elf en dan kun jij dat al. Zullen we afspreken dat je om vijf over half negen binnenkomt?” Daarmee zeg ik: ik zie je, ik snap het, we hebben een oplossing. Vanuit het positieve de breinen openzetten, noem ik het.’
‘Goede leraar zou
op zwakke school
moeten werken’
Angela Esajas: ‘In een witte wijk komen kinderen er wel. Ik kies voor leerlingen met een stempel.’
Esajas werkt als ‘vliegende kiep’ voor Stichting Prisma Almere, en daarbinnen nu voor het derde jaar op christelijke basisschool De Driemaster, een school met 143 leerlingen in een wijk waar ruim de helft van de bevolking een (niet-westerse) migratieachtergrond heeft. Zelf noemt ze haar rol vaak ‘superjuffie’. ‘Als een school een hulpvraag heeft, spring ik bij.’
Een vraag kan alle kanten op: van een lastige groep tot een zorgleerling die niet meer naar school komt, zoals Milly (niet haar echte naam; niet op De Driemaster), een hoogbegaafd meisje. ‘Ik vroeg of ze kennis kwam maken. Er was weerstand, want “Milly wilde niets en was getraumatiseerd”.’ Maar Esajas stond erop. ‘Desnoods gaan we samen op de gang zitten.’ Ze kwam, en er volgden gesprekken, ook met de ouders. Ze stelden doelen en maakten afspraken: elke dag twee uur naar school. ‘Regelmatig dacht ik: aarghhh, wat is ze moeilijk. Ik had kunnen zeggen: ik wil geen brutale mond, maar ze had er meer aan dat ik vertelde wat ik niet fijn vond en uitlegde waarom. Ik wilde haar begrijpen, ging mee naar de Kinderkliniek, stelde vragen: wat heb je nodig? Zo bereikten we ons doel: Milly ging weer met plezier naar school, speelde zelfs de hoofdrol in de musical en ging naar het gymnasium. Ze is zo’n mooie vrouw geworden.’
'In coronatijd was de grootste zorg: hoe krijg je leerlingen online?'
Esajas groeide op in De Bijlmer en Almere, als kind van gescheiden ouders – vader werkzaam bij de Sociale Dienst in Amsterdam-Zuidoost, moeder projectmanager. Met twee fulltime werkende ouders werd ze deels door haar oma opgevoed. Haar (onderwijs)waarden – hard werken, plannen maken en doelen stellen om te komen waar je wilt – kreeg ze van haar familie mee. ‘Mijn oma drukte mij op het hart: het enige wat ze je niet kunnen afpakken zijn diploma’s, dus zorg dat je studeert.’
Esajas kreeg een mavo-advies. ‘Ik was te druk, had niet de werkattitude voor havo.’ Ze wist al heel jong dat ze wilde optreden. Na drie jaar mavo besloot ze versneld havo te gaan doen, zodat ze naar de theaterschool kon. Dat lukte. Ze werkte tien jaar als actrice en presenteerde kinderprogramma’s. Toen haar tv-contract niet werd verlengd, besloot Esajas zich om te scholen tot lerares.
Eenmaal afgestudeerd koos ze bewust voor een ‘goede’ school met hoogopgeleide ouders in een witte wijk: de Tweede Openluchtschool op de Amsterdamse Zuidas. ‘Ik heb er drie jaar met veel plezier gewerkt. Geleerd wat uitdagend onderwijs is en kost. Ouders betaalden 600 euro schoolgeld, we gingen elke week naar het museum en er was gitaarles.’ Een ervaring die haar ook deed inzien dat het op die scholen wel goedkomt met kinderen en dat goede leraren misschien wel harder nodig zijn op scholen met een doelgroep waarop altijd een stempel is gedrukt.
Zo werd Esajas twee jaar geleden ‘ingevlogen’ op De Driemaster om in groep 7/8 rust en structuur te brengen en leerachterstanden weg te werken. Esajas was goed op weg. Tot de lockdown kwam. Het thuisonderwijs maakte de groei fragiel. ‘De grootste zorg was: hoe krijgen we ze online? Sommige ouders spreken geen Nederlands of zijn niet computervaardig. Met Michelle (Brown, directeur, red.) haalde ik nachten door om de online werkomgeving zo ideaal mogelijk te maken. Kinderen zonder laptop kregen er een van school. Mijn man en ik bedachten een challenge: als jullie binnen vier uur in de online klas zitten, deel ik pizza’s uit. Binnen een uur waren ze er allemaal.’
Ze gaf elke dag les tot kwart over drie, ging live op Insta, deelde lesfilmpjes, dans-challenges en gaf kooklessen, waar ze dan taal en rekenen in kwijt kon. ‘Het was heel intensief, maar zó waardevol.’ Aan het eind van het schooljaar gingen de Cito-resultaten van E naar C of hoger. En van drie pro-leerlingen kregen er twee vmbo-b/k- en de ander zelfs een tl-advies.
Na tien jaar lesgeven, waarvan zeven aan een ‘uitdagende doelgroep’, durft Esajas te stellen dat zwakke scholen niet bestaan, zwak onderwijs wel. ‘Als kinderen uitvallen of een hele groep uitvalt, wijzen scholen vaak naar leerlingen. Wanneer hoor je nou van een leerkracht: “Eigenlijk ben ik ook niet zo goed in rekenonderwijs, of misschien had ik zelf wel iets anders kunnen doen”? Negen van de tien keer gaat het over de doelgroep of het gedrag.’
Niet Esajas’ onderwijsstiel. ‘Kinderen die niet groeien, betrek ik op mezelf. Ik neem de tijd en bekijk hoe ik ze wel kan laten groeien.’ Intensief? ‘Túúrlijk, maar dit is voor mij de essentie van lesgeven.’
Dit artikel verscheen in Didactief, november 2021.
En blijf op de hoogte van onderwijsnieuws en de nieuwste wetenschappelijke ontwikkelingen!
Inschrijven
