Onderzoek

ICT tussen droom en daad

Digiborden, tablets en chromebooks: het is dagelijks ‘gereedschap’ in de meeste scholen. Maar met welk doel gebruiken leraren ICT eigenlijk? Maaike Heitink en collega’s vroegen 29 leerkrachten waarom zij technologische hulpmiddelen gebruikten. In video’s vertelden de leraren daarover én brachten de onderzoekers het gebruik tijdens de les in beeld.
Bij verschillende didactische vaardigheden voor effectief leren kun je als leraar digitale middelen inzetten. Bijvoorbeeld om het leerklimaat te bevorderen, te zorgen voor goed klasmanagement, goede instructie te geven, te differentiëren, leerlingen te activeren en ze leerstrategieën aan te leren.
In de video’s vertellen leraren dat ze ICT vooral gebruiken voor differentiatie en klasmanagement. Maar het daadwerkelijke gebruik voor deze doelen, zo bleek toen de onderzoekers de video’s van de lespraktijk bekeken, ligt veel lager. De complexere didactische vaardigheden, zoals differentiëren of het aanleren van leerstrategieën, zie je sowieso minder vaak in de praktijk. Niet zo gek dus, stellen de onderzoekers, dat je bij die complexere strategieën ook maar weinig ICT-gebruik tegenkomt. Toch zagen Heitink en collega’s ook mooie voorbeelden van technologie en differentiatie: zo vertelde een leraar dat hij tablets gebruikt om een leerling met dyslexie te ondersteunen bij het lezen.
Het gebruik van digitale middelen om leerlingen te activeren bleek in de praktijk juist vaker voor te komen dan leraren aanvankelijk vertelden. Ze lieten in de klas met dit doel bijvoorbeeld filmpjes zien of deden een quiz op het digibord. Wat leraren denken en doen, sluit dus niet altijd op elkaar aan.

Maaike Heitink e.a., Eliciting Teachers’ Technological Pedagogical Knowledge. In: Australasian Journal of Educational Technology, 2017. Heitink presenteerde de onderzoeksresultaten op het congres Onderwijsinzicht, afgelopen januari.

Dit artikel verscheen in de rubriek Onderzoek kort in Didactief, mei 2019. 

Verder lezen

1 Allemaal digitaal?