‘Onze zoon was gefrustreerd en daarom soms agressief. De school reageerde daar weer agressief op. (…) We moesten op school komen praten over wat bestempeld werd als de gedragsproblemen van onze zoon. We vroegen de leraren en schoolleider om naar ons te luisteren en te proberen dingen vanuit het perspectief van onze zoon te zien. Elke keer knikten ze, maar hun focus bleef dat onze zoon een lastpak was.’ Dit citaat komt uit een van de acht (uitgebreide) verhalen die Lund optekende bij Deense ouders die te maken hadden met ‘uitsluiting’ (exclusion) en gedwongen waren een andere school voor hun kind te zoeken. Ze voelden zich monddood gemaakt en vernederd door de school. Lund wilde ze hun stem teruggeven. Bovendien wilde ze blootleggen dat uitsluiting een proces is dat begint met ‘interactive trouble’, oftewel misverstanden, conflicten en onhandige communicatie tussen ouders en school.
In dit proces labelen leraren en schoolleiders gedrag van kinderen te snel als probleem. Ouders en kinderen worden bestempeld als lastig, onhandelbaar en niet bereid samen te werken. Binnen dat frame zijn ze de dader en ligt het probleem op hun bordje. Lund betoogt dat ‘conversaties die uitgaan van problematische individuele tekortkomingen (…) kunnen leiden tot de uitsluiting van heel normale families’. Ze stelt dat relationeel en oplossingsgericht denken effectiever is. Een leraar is niet per se een neutrale observator. Openstaan voor het perspectief en verhaal van ouders en kind is een eerste vereiste om er samen uit te komen.
Gro Emmertsen Lund, Making Exclusionary Processes in Schools Visible. Proefschrift Universiteit Twente, 2017.
Dit artikel verscheen in Didactief, januari/februari 2018.
En blijf op de hoogte van onderwijsnieuws en de nieuwste wetenschappelijke ontwikkelingen!
Inschrijven
