Recensies

Herkauwd verandermanagement

De eerste zonde waar oud-leraar en -schooldirecteur Greven in vervalt, is die van de stroman-argumentatie. Naar zijn idee bestaan er maar twee soorten scholen: klassieke scholen waarin passief geleerd wordt, die volledig gericht zijn op kwalificatie en waar de leraren de experts zijn, en kantelende scholen, waar de leerling centraal staat, een leraar verschillende rollen heeft (bijvoorbeeld die van coach) en ieder kind uniek is. Zo’n klassieke school, dat kan niet meer, stapsgewijs verbeteren ook niet, het moet allemaal écht anders. Kantelen dus!

Maar ja, zo eenvoudig steekt de onderwijswereld niet in elkaar. Waar Greven aan voorbijgaat, is dat veel scholen ergens tussen deze archetypes in hangen. Zij hebben vaak al moeite om in kleine stapjes te verbeteren, laat staan radicaal te veranderen. En als ze dat laatste wel zouden willen, zijn leraren en schoolleiders na het lezen van dit boek, ondanks de duidelijke belofte op de flap dat ze ‘morgen’ kunnen beginnen met veranderen, nog niet veel wijzer. Want als Greven eindelijk ter zake komt, na een pagina of honderd, herkauwt hij wat oude verandermanagementliteratuur, alsof een schoolleider die niet al kent. En hoe het in de les zou moeten, daarover niks voor de would-be-kantelende leraar. Zonde nummer twee.

Om zijn nogal platte pleidooi kracht bij te zetten, vervalt de auteur in wellicht de meest ergerlijke zonde: selectief shoppen in de uitspraken van gezaghebbende experts, om vervolgens deze zo uit hun verband te trekken dat het lijkt alsof ze het met Greven eens zijn. Zo tref ik in het boek een onherkenbare Gert Biesta, die plots voor gepersonaliseerd leren lijkt te zijn – spoiler: in het echt is hij daartegen. Ja, houd je vast, zelfs de onderwijsinspectie wordt opgevoerd als voorstander van kantelende scholen. Het staat er niet met zo veel woorden in de recente rapporten, beweert Greven, maar zo leest hij dat tussen de regels door. Wat vervolgens ook niet helpt – de vierde zonde – is dat hij regelmatig experts rechtstreeks citeert zonder duidelijke bronvermelding.

Jammer, ik had wel willen weten hoe je een school moet kantelen. Met dit warrige, slordige en weinig overtuigende boek doet Greven zijn eigen missie in ieder geval geen goed.

Luc Greven, Kantelende scholen. Instondo, 2019, € 31,00.