Onderzoek

Gespreid oefenen vraagt discipline​

Stampen werkt als je de volgende dag het theorie-examen voor je rijbewijs of een vocabulairetoets wilt halen. Maar om regels en woordjes langdurig te onthouden, werkt veel herhalen beter. Distributed practice oftewel gespreid oefenen, zo blijkt keer op keer uit onderzoek, is een effectieve studeermethode om kennis paraat te houden. Al die onderzoeken hebben wel iets gemeen: oefenen vond plaats in de klas, onder toeziend oog van de onderzoekers of de leraar. Wat nu als je het aan leerlingen zelf overlaat?
Dat onderzochten twee wetenschappers van de universiteit van Kassel. Ze keken hoe leerlingen bij wiskunde gespreid oefenen gebruikten, als onderdeel van zelfregulerend leren, en wat dit opleverde. Ze gaven 158 middelbare scholieren een introductieles statistiek, een onderwerp dat tot hun reguliere lesprogramma behoorde. Daarna mochten leerlingen zelf bepalen of ze ermee verder wilden. Bijna de helft gaf toen al de pijp aan Maarten. De overgebleven 87 leerlingen werden in twee groepen verdeeld: ze moesten thuis drie sets met oefeningen op één dag maken of gespreid over drie dagen.
In totaal klaarde net meer dan de helft (44 leerlingen) de volledige klus, de andere 43 leerlingen maakten niet alle oefeningen. Twee derde van de meeste afhakers kwam uit de groep die gespreid oefende. In deze groep hielden meisjes vaker vol dan jongens, in de andere groep was er daarin geen verschil.
Omdat er zo veel afvallers waren, kunnen de onderzoekers geen betrouwbare uitspraken doen of gespreid oefenen inderdaad tot betere prestaties op een toets leiden. Wel trekken ze andere conclusies: gespreid oefenen vraagt om volhouden en zelfdiscipline en werkt dus niet per se voor alle leerlingen. Tenminste niet als ze het zonder toezicht moeten doen.

Katharina Barzagar Nazari en Mirjam Ebersbach, Distributed Practice: Rarely Realized in Self-Regulated Mathematical Learning. In: Frontiers in Psychology, 2018.
 

Dit artikel verscheen in Didactief, juni 2019.