Interview

‘Geschiedenis maak je zelf’

Ruim dertig jaar al zit Loek Janssen in het onderwijs. Hij studeerde geschiedenis in Nijmegen en geeft daar nu les aan havo- en vwo-klassen op de Nijmeegse Scholengemeenschap Groenewoud. Pakt hij het nu anders aan dan in het begin? 'Nee, eigenlijk doe ik nog precies hetzelfde, al moet je in het vak geschiedenis altijd in beweging blijven. En de reacties van de leerlingen zijn altijd heel positief gebleven.’

Wat is zijn geheim? 'Ik breng veel structuur aan in mijn lessen, net als mijn oude geschiedenisleraar. Leerlingen vinden dat prettig. Ze mogen tijdens de les alles vragen, maar in de praktijk ben ik veel aan het woord.’ Tegelijkertijd stimuleert Janssen zelfstandigheid. ‘Een leerling van me heeft ooit een prijs gekregen voor zijn profielwerkstuk. Toen hem bij de uitreiking werd gevraagd wat hij van mijn begeleiding vond zei hij: “Eigenlijk heeft hij me niet begeleid.” Dat klopte natuurlijk niet, maar ik vond het een groot compliment. Ik help leerlingen op weg, maar ze moeten het zelf doen.’ 

Actualiseren is een andere pijler van Janssens aanpak. In zijn leslokaal hangt een prikbord met recente krantenartikelen. 'Als er in de krant een stuk staat over het trauma van Trianon wil ik dat ze uiteindelijk de link met de Eerste Wereldoorlog leggen. Leerlingen raken enthousiast zodra ze merken dat ze dankzij geschiedenis hun dagelijkse wereld beter begrijpen.’ Janssen is dan ook blij dat het Groenewoud een van de pilotscholen is met het geschiedenisexamen nieuwe stijl. In plaats van twee examenonderwerpen komt daar de hele geschiedenis, verdeeld in tien tijdvakken, aan bod. ‘Ik hoor wel eens dat de nieuwe stijl gemakkelijker zou zijn, omdat de examencijfers hoger zijn, maar dat is onzin. Het is gewoon leuker en daarom werken de leerlingen harder.’ 

Janssen spoort zijn leerlingen ook aan op een persoonlijke manier naar de geschiedenis te kijken. 'Soms zegt een leerling: “Geschiedenis, dat kan ik niet.” Dan zeg ik altijd: “Je maakt zelf geschiedenis.” Iedereen wordt gevormd door zijn eigen achtergrond en maakt met zijn dromen en verlangens zelf ook weer geschiedenis. Zelf kom ik uit het katholieke Uden, maar ging naar school in het protestantse Veghel. Nou dat was een grens hoor, die je dan over moest. Ik heb een klas wel eens aan hun ouders laten vragen of ze ook zulke ervaringen met sociale grenzen hebben. Dat leverde mooie verhalen op.’ 

Waar haalt Janssen na meer dan een kwart eeuw lesgeven zijn motivatie vandaan? 'Uit mijn leerlingen. Het is enorm stimulerend om met jonge, originele mensen te werken. En ik haal voldoening uit mijn vak. Geschiedenis doet ertoe. Het is belangrijk te laten zien dat veel dingen vanzelfsprekend lijken, maar het niet zijn. Gruwelen uit het verleden, zoals de Jodenvervolging, zijn niet voltooid verleden tijd, maar kunnen weer gebeuren.’