Een leerling stelde voor van rol te wisselen: Docenten en leerlingen zouden eens van plek moeten wisselen, dan krijgen de docenten van acht tot vier les van ons. Kunnen wij hen eens vervelen met al onze o zo interessante lesstof. Dit komt ook terug in roosters: Mijn rooster is niet bepaald een pretje. Ik zit vier keer in de week tot 4 uur op school, met elke dag een aantal tussenuren. Er waren veel opmerkingen over huiswerk, dat tussen docenten onvoldoende afgestemd wordt. Sommige leraren denken dat je alleen maar hoeft te leren en huiswerk te maken voor hun vak, maar dat hebben ze goed mis. Soms moet je wel drie verschillende verslagen maken in één week en dan komen er ook nog bergen huiswerk bij. Ook magister krijgt een veeg uit de pan, of vooral het feit dat cijfers niet echt verklaren hoe je een toets hebt gemaakt: Cijfers praten niet terug.
Leerlingen betwijfelen het nu van sommige lesstof: De les loopt af, je vraagt aan de docent: ‘Maar mevrouw, waarom moeten we dit weten?’ En dan zegt de docent: ‘Ja, dat zal je later nog wel merken, dan heb je er nog wat aan.’ (…) Nee, saaie dingen zijn niet goed voor later.
En zetten vraagtekens bij bepaalde verplichte vakken, of onderdelen daarvan: Jongeren lezen tegenwoordig veel te weinig! Jongeren gaan tegenwoordig nooit meer eens naar een museum! In mijn tijd zaten we nog niet zo veel achter de computer! Jongeren gaan nooit meer eens naar een educatief toneelstuk! Er zijn nog veel meer verwijten die jongeren naar hun hoofd geslingerd krijgen. Maar even serieus, tijden veranderen. Als wij iets te weten willen komen, gaan we niet meer naar een museum. Het is vet duur, het kost ons te veel tijd en wij hebben er een saaie associatie mee. We zoeken gewoon even informatie op de computer en klaar is Kees. Niks geen moeilijk gedoe.
Een enkeling maakt bezwaar tegen de verplichte gymlessen en dat kan ik me vanuit niet-sportieve leerlingen goed voorstellen, in ieder geval kan deze wel goed schrijven: De frustratie begint al in de kleedkamer. Iedereen kleedt zich zo snel mogelijk om, zodat ze voor de les begint nog even ‘leuk’ met ballen kunnen schieten, gooien, rollen en ik weet niet wat. Ik blijf als laatste in de kleedkamer. Iedereen roept: ‘Je bent weer de laatste!’ dat was ook precies de bedoeling. Ik loop de gymzaal binnen en zoals elke week is iedereen zichzelf aan het uitlaten door dom rondjes te rennen. Ik ga rustig op een bankje zitten en amuseer me gek met wat zich voor mijn ogen afspeelt. Mijn medeleerlingen beginnen steeds meer naar zweet te stinken en buitelen als rare insecten over elkaar heen.
Goede docenten lijken schaars, maar zelf kan deze jongere het niet beter: Wat ik van mijn leven niet zou willen worden is docent. Ik zou er niks van kunnen, ik zou de stof niet geordend kunnen uitleggen, ik zou niet de hele dag wakker kunnen blijven en ik zou niet met al die jongeren kunnen omgaan en aardig blijven. Helaas zie ik hier op school weinig goede voorbeelden van hoe het wel moet.
Docenten worden betrapt op incoherent gedrag: Aan het begin van de les maken de leraren een veel te lang kletspraatje, terwijl ze ondertussen roepen dat er te weinig tijd is. (…) Vaak geven leraren in de les een uitleg en als je het dan snapt, moet je toch nog opletten. Je bent eigenlijk gedwongen om tijd te verspillen aan iets wat je al snapt.
Er wordt zelfs gesmeekt om hogere kwaliteit: Er moet een strengere toelating komen voor docenten. Ze worden te makkelijk toegelaten op scholen. Ik vind dat dit moet veranderen, want wij, de leerlingen, lijden eronder. Dit belemmert onze prestaties op school.
Leerlingen klagen over startende docenten: Bij moeilijke vakken als wiskunde kan het wel of niet krijgen van goede uitleg de grens zijn tussen een voldoende en een onvoldoende. Ik vind dat onervaren leraren eerst moeten leren hoe ze de stof moeten uitleggen. We hadden een keer een leraar die de stof zelf totaal niet snapte. Dan zit je daar, in de les, niet alleen met vragen over de leerstof, maar ook met de vraag waarom je daar zit!
Gelukkig zien sommige leerlingen ook goede leerkrachten: Er zijn een paar goede leraren op school. Die begrijpen de leerling, kunnen duidelijk uitleggen en als je iets niet snapt komen ze naar je toe om het uit te leggen. Als je het ergens niet mee eens bent, kun je normaal met ze praten. Ze zien zichzelf niet als een hoger persoon, omdat ze toevallig leraar zijn.
De machtsongelijkheid vinden veel leerlingen zeer hinderlijk: Als ik te laat kom door treinvertraging, moet ik een toets het negende uur op vrijdag inhalen. Als de docent te laat komt, gaat de toets gewoon door en moeten we maar langer doorwerken in de pauze. Voelen leraren zich meer dan wij?
En van een bedeesd meisje, maar met een pen gedrenkt in azijn: Oh, oh, wat vinden sommige leraren zichzelf toch goed! ‘Ach meisje, snap je het niet? Moet je maar beter opletten hoor! Nou vooruit dan maar, zal ik zo meteen dan nog maar even bij je komen om nog eens een poging te wagen?’ Weer die hijgende stem over je schouder en maar ‘ja’ blijven knikken om niet onwel te worden van die koffielucht. (…) Eigenlijk zouden leraren in de koffiekamer zich al moeten voorbereiden. Laat ze eerst maar even alles op een rijtje zetten. Dus niet: ‘Straks weer dat ADHD-klasje.’ Laat die cynische opmerkingen maar voor wat ze zijn en geef het goede voorbeeld! Dus voor alle leraren die genoeg hebben van propjesschieters, tafeltekenaars, en alle andere verveelde pubers, kijk eerst even naar jezelf! En voor ik het vergeet, natuurlijk kan een pepermuntje in de mond ook geen kwaad.
Zelfinzicht hebben sommige jongeren gelukkig ook en positieve suggesties: Ik moet toegeven dat leerlingen brutaal kunnen zijn en geen respect kunnen tonen voor de leraren. Maar een leraar toont ook geen respect als hij niet luistert naar wat je te zeggen hebt. Ik merk te vaak dat er bijna geen band is tussen leraar en leerling. Naar mijn idee moeten de leraren meer gevoel tonen en meer emotie. Ze moeten laten zien dat ze geen robotten zijn en ze moeten leren om zich in een leerling te verplaatsen.’
Ook suggesties voor nieuwe leermiddelen worden gedaan: Bij de economieles snapte ik een vraag niet. Ik had echt totaal geen idee wat ik moest doen, maar ik wist dat de uitwerkingen van de opdrachten op teletop staan en dus pakte ik mijn mobiel, en via internet zocht ik de vragen op. Het duurde voordat ik het antwoord op mijn vraag had, zonder de lerares te storen tijdens haar uitleg. Ze werd echter boos op mij omdat ik op mijn telefoon zat. Hij pleit verderop in zijn column voor een firewall zodat leerlingen tijdens de les niet op social media kunnen of internetspelletjes kunnen doen, maar wel hun telefoon nuttig kunnen gebruiken.
De leukste suggestie? Als iemand op vrijdag het laatste uur slaapt, stuur die persoon dan niet meteen de les uit. Heb een beetje medeleven, leg een matras en kussen voor hem of haar neer om te slapen.
Dank aan 4V, Beekdallyceum Arnhem.
Tekst: Hester Macrander. Zij is theaterdocent en docent Nederlands, werkt als cabaretier, dagvoorzitter, workshopleider, publicist en regisseur.
Gepubliceerd op 28 november 2013.
En blijf op de hoogte van onderwijsnieuws en de nieuwste wetenschappelijke ontwikkelingen!
Inschrijven
