Onderzoek

Evolutie of schepping?

Tekst Julie Wevers
Gepubliceerd op 19-01-2018 Gewijzigd op 24-01-2018
Beeld Shutterstock
Orthodox-christelijke leerlingen komen tijdens hun vervolgstudie in de knel, wanneer ze meer leren over de evolutietheorie. Dat beschrijft Gerben de Jong (27) in zijn masterscriptie voor Fontys Lerarenopleiding Tilburg. Hij werd genomineerd voor de OnderwijsToptalentPrijs 2017.  

Waarom koos je voor dit onderwerp?

‘Het is een actueel thema in mijn orthodox-christelijke geloofsgemeenschap. Bovendien wist een collega op mijn school, het eveneens orthodox-christelijke Driestar College in Gouda, dat meerdere oud-leerlingen tijdens hun vervolgstudie in de problemen zijn geraakt doordat zij het scheppingsverhaal letterlijk nemen. Uit mijn onderzoek onder 33 oud-leerlingen van het Driestar College met een exact profiel blijkt dat een derde hier inderdaad last van heeft gehad. Twee van hen accepteren de evolutietheorie sinds kort en een van hen heeft inmiddels een neutraal standpunt ingenomen.’

Hoe denk je zelf over het bijbelse scheppingsverhaal en de evolutietheorie?

‘De evolutietheorie vind ik heel geloofwaardig overkoGerben de Jongmen. Als je letterlijk neemt dat God de wereld heeft geschapen in zes keer vierentwintig uur, kun je te maken krijgen met vragen. Op de vierde dag ontstaat bijvoorbeeld pas de zon, waarop we ons hele tijdsysteem hebben gebaseerd. Maar ik ben mij er tegelijkertijd van bewust dat de evolutietheorie is gebaseerd op aannames; niemand was erbij. Ik vind het daarom belangrijk om leerlingen ook stil te laten staan bij essentiële vragen uit de wetenschapsfilosofie, zoals: waarop is wetenschappelijke waarheid gebaseerd?’

Je schrijft dat oud-leerlingen die tijdens hun vervolgstudie worden geconfronteerd met de evolutietheorie in een crisissituatie terecht kunnen komen. Wat moet ik mij daarbij voorstellen?

‘Van de 190 ondervraagde huidige leerlingen van het Driestar College accepteert slechts 6% de evolutietheorie helemaal en ruim 48% verwerpt deze volledig. Veel leerlingen horen sinds hun kindertijd dat ze het scheppingsverhaal letterlijk moeten nemen, zeker ook van hun ouders. De impliciete boodschap luidt: de evolutietheorie is onzin. Als ze er dan tijdens hun studie achter komen dat er voor deze theorie toch wel heel veel bewijzen zijn, verdwijnt bij een aantal leerlingen in één keer de vaste grond onder hun voeten. Eén oud-leerling zei: “Ik weet gewoon niet meer wat waar is.”’

De evolutietheorie is onderdeel van de kerndoelen. Leren leerlingen van het Driestar College wel wat ze moeten leren?

'Jazeker. Er wordt tijdens het vak biologie echt helemaal niets uit het examenprogramma gewijzigd.’

Waarom vinden veel oud-leerlingen dan dat ze te weinig kennis hebben over de evolutietheorie?

‘Waarschijnlijk omdat ze veel uit hebben te leggen, veel meer dan andere jongeren. Als zij studiegenoten vertellen dat ze in het scheppingsverhaal geloven, worden zij voor gek verklaard en moeten zij hun standpunt verdedigen. Op dat moment komen zij erachter dat zij hiervoor eigenlijk over onvoldoende kennis van de evolutietheorie beschikken.’

Welke aanbevelingen heb je voor het Driestar College?

‘De evolutietheorie kan het beste worden onderwezen tijdens een exact vak, door iemand die echt van de hoed en de rand weet. Onze leerlingen krijgen nu te veel tegenstrijdige verhalen te horen, waardoor zij in de war kunnen raken. Tijdens de biologieles vernemen ze het neutrale, wetenschappelijke verhaal, terwijl ze tijdens de RMS-les (religie, mens en samenleving, red.) min of meer worden gestuurd richting het letterlijk nemen van het scheppingsverhaal. Ik ben blij dat het Driestar College integer heeft gereageerd op mijn onderzoek en met mijn aanbevelingen aan de slag wil.’

Dit artikel verscheen in de rubriek 'Onderzoekende Student' in Didactief, januari/februari 2018.

Click here to revoke the Cookie consent